RADA
Na dzień bilansowy jednostka powinna dokonać wyceny lokaty terminowej poprzez ustalenie i zaksięgowanie części odsetek przypadających za okres od dnia zawarcia umowy z bankiem do dnia bilansowego. W następnym roku obrotowym, pod datą zrealizowania odsetek, jednostka powinna ująć w księgach rachunkowych całą wartość odsetek naliczonych przez bank za cały okres umowny lokaty terminowej, a następnie dokonać korekty odsetek naliczonych w roku poprzednim.
UZASADNIENIE
Jednostka może otwierać lokaty terminowe w dowolnym momencie i na różne okresy. Może się więc zdarzyć, że okres umowny rozliczenia lokaty terminowej, a tym samym moment dopisania przez bank odsetek do tych lokat, nastąpi po dniu bilansowym. Niezależnie od tego, jednostka powinna na dzień bilansowy dokonać wyceny tych składników aktywów. W tym celu należy ustalić i zaksięgować część odsetek przypadających na okres trwania lokaty w roku obrotowym, tj. od dnia zawarcia umowy z bankiem do dnia bilansowego.
Zarachowane przez jednostkę odsetki od lokat pieniężnych ustalone na dzień bilansowy, które nie są jeszcze w tym momencie należnościami jednostki, ujmuje się w księgach rachunkowych zapisem:
Wn „Inne rachunki bankowe”
- w analityce „Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych”,
Ma „Przychody finansowe”.
Ujęcie w bilansie
W ustawie o rachunkowości zawarta jest definicja inwestycji, w pojęciu której mieszczą się bankowe lokaty terminowe, ponieważ są to aktywa finansowe nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów. Jednostka uzyskuje bowiem przychody w formie odsetek za utrzymanie lokaty do umownego terminu.
W księgach rachunkowych ewidencję lokat terminowych prowadzi się na koncie „Inne rachunki bankowe”, z odpowiednio utworzoną analityką na poszczególne okresy utrzymywania lokat.
Ustalone przez jednostkę, nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych wykazuje się w aktywach bilansu odpowiednio w pozycjach, w których zakwalifikowane zostały lokaty terminowe:
1. Lokaty terminowe środków pieniężnych w banku, założone na okres dłuższy niż 12 miesięcy - pozycja A.IV.3 a) lub b) „Długoterminowe aktywa finansowe” - inne długoterminowe aktywa finansowe.
2. Lokaty terminowe środków pieniężnych w banku, założone na okres od trzech do 12 miesięcy - pozycja B.III.1 a) lub b) „Krótkoterminowe aktywa finansowe” - inne krótkoterminowe aktywa finansowe.
3. Lokaty terminowe środków pieniężnych w banku, założone na okres do trzech miesięcy - wykazuje się w pozycji B.III.1 c) „Krótkoterminowe aktywa finansowe” - inne środki pieniężne.
Ewidencja w roku rozliczenia lokaty terminowej
W następnym roku obrotowym, tj. w dacie rozliczenia lokaty terminowej, bank dopisuje do stanu rachunku bankowego, na jakim została założona lokata terminowa, wartość odsetek za cały okres umowny lokaty, tj. od dnia zawarcia umowy z bankiem do dnia rozliczenia.
Jednostka powinna więc zaksięgować całą kwotę odsetek dopisanych przez bank na rachunek lokaty terminowej, a następnie dokonać korekty odsetek naliczonych w roku poprzednim w związku z jej wyceną na dzień bilansowy.
Przykład
1 listopada 2007 r. spółka zawarła umowę lokaty terminowej na okres 12 miesięcy w wysokości 500 000 zł. Oprocentowanie lokaty wynosi 4% w skali roku.
Ewidencja księgowa
Rok 2007
1. Utworzenie lokaty terminowej ze środków pobranych z rachunku bieżącego - 500 000 zł:
Wn „Inne rachunki bankowe” 500 000,00
- w analityce „Lokata terminowa”
Ma „Rachunek bieżący” 500 000,00
2. Zarachowanie na dzień bilansowy odsetek od lokaty terminowej - 3342,47 zł:
(500 000 zł × 4%) : 365 dni × 61 dni = 3342,47 zł
Wn „Inne rachunki bankowe” 3 342,47
- w analityce „Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych”
Ma „Przychody finansowe” 3 342,47
Ewidencja pozabilansowa
Ma „Przychody niepodlegające opodatkowaniu” 3 342,47
Prezentacja w bilansie
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rok 2008
1. Zaksięgowanie do przychodów kwoty odsetek dopisanych przez bank za cały okres trwania lokaty terminowej - 20 000 zł:
500 000 zł × 4% = 20 000 zł
Wn „Inne rachunki bankowe” 20 000,00
- w analityce „Lokata terminowa”
Ma „Przychody finansowe” 20 000,00
2. Korekta odsetek naliczonych w związku z wyceną lokat na dzień bilansowy - 3342,47 zł:
Wn „Przychody finansowe” 3 342,47
Ma „Inne rachunki bankowe” 3 342,47
- w analityce „Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• komunikat nr 19/DR/2002 Ministerstwa Finansów z 20 grudnia 2002 r. w sprawie zasad prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym za rok 2002 przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń - Dz. Urz. Min. Fin. z 2003 r. Nr 1, poz. 2
Joanna Gawrońska
biegły rewident