Ustawa o rachunkowości przewiduje dwa warianty rachunku zysków i strat – porównawczy oraz kalkulacyjny. Istotą różnic między tymi wariantami jest sposób ujęcia kosztów wytworzenia sprzedanych produktów. Natomiast w pozostałej części oba warianty w identyczny sposób prezentują pozostałe przychody i koszty operacyjne, przychody i koszty finansowe oraz zyski i straty nadzwyczajne.
W wariancie porównawczym zasada współmierności wymaga korekty kosztów rodzajowych do wartości kosztów wytworzenia sprzedanych w danym okresie produktów (usług), czego wyrazem jest wykazywana pomiędzy przychodami pozycja „zmiana stanu produktów”. W wyniku takiego sposobu prezentacji, gdy część poniesionych w okresie kosztów w ujęciu rodzajowym dotyczy produkcji niezakończonej, czy też niesprzedanej, zamiast zmniejszenia kosztów wykazuje się zwiększenie (wartość dodatnią) pozycji „zmiana stanu produktów” w przychodach. Jeśli zaś dochodzi do sprzedaży produktów wytworzonych w okresie wcześniejszym, zamiast zwiększenia kosztów wykazujemy zmniejszenie (wartość ujemną) pozycji „zmiana stanu produktów” w przychodach. Zmiany stanu produktów ustala się jako saldo końcowe minus saldo początkowe produktów gotowych.
Dodatkowo wśród przychodów wykazywana jest także pozycja „Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki”, która wynika z potrzeby domknięcia tzw. kręgu kosztów. W odniesieniu do wcześniej omawianej „zmiany stanu produktów” różni się tym, że jeśli występuje – będzie miała wartość dodatnią, czyli w swej istocie powinna być traktowana jako zmniejszenie kosztów rodzajowych.
Trzeba także wspomnieć, że w obu wariantach rachunku zysków i strat niektóre pozycje (zysk/strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, zysk/strata ze zbycia inwestycji, różnice kursowe) wykazywane są w wartości per saldo.
1. Mały podatnik
Mały podatnik to taki podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro (art. 4a pkt 10 updop oraz art. 5a pkt 20 updof). Analogiczną definicję znajdziemy w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT. Status małego podatnika według ustaw o podatku dochodowym pozwala na dokonywanie jednorazowej amortyzacji niektórych środków trwałych (art. 16k ust. 7 updop i art. 22k ust. 7 updof) oraz wpłacanie zaliczek na podatek dochodowy w okresach kwartalnych (art. 25 ust. 1b updop i art. 44 ust. 3g updof). Z kolei zgodnie z ustawą o VAT mały podatnik jest uprawniony do rozliczeń według tzw. metody kasowej.
Przeliczenie limitu wyrażonego w euro powinno nastąpić według kursu średniego NBP z 1 października.
Autor: Maciej Jurczyga
Cały artykuł na INFORFK: Ustalenie statusu małego podatnika na podstawie rachunku zysków i strat
Artykuł omawia podstawowe różnice między porównawczym i kalkulacyjnym rachunkiem zysków i strat. Podpowiada, jak na podstawie rachunku zysków i strat prawidłowo ustalić status małego podatnika oraz jakie uprawnienia podatkowe daje status małego podatnika.
Czytaj także:
„Koszty w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym i wybór wariantu rachunku zysków i strat” >>
„Koszty rodzajowe i sporządzanie porównawczego rachunku zysków i strat” >>
„Sporządzanie rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym” >>