W rachunku zysków i strat wykazuje się wynik wszystkich transakcji sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych odpowiednio w pozycji Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych bądź Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych.
Oznacza to, że po sprzedaży środka trwałego należy go usunąć z ewidencji księgowej i bilansu, a następnie w przedstawiony powyżej sposób odzwierciedlić w rachunku zysków i strat. Konieczne jest również zawarcie odpowiedniej informacji w części sprawozdania finansowego: Dodatkowe informacje i objaśnienia.
Warto przypomnieć, że operacje związane ze sprzedażą niefinansowych składników majątku wykazuje się jako pozostałą działalność operacyjną na kontach zespołu siedem, a nie cztery (lub pięć), gdzie ewidencjonowane są operacje związane z działalnością statutową.
Takie postępowanie wynika z zasad zawartych w art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem przez pozostałe koszty i przychody operacyjne rozumie się te, które związane są pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności: ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji.
W księgach rachunkowych operacje te będą odzwierciedlone w poniższy sposób:
1. Sprzedaż środka trwałego: strona Ma konta 760 „Pozostałe przychody operacyjne” - wartość netto, strona Ma konta 223 „Rozrachunki z tytułu VAT” - wartość podatku, strona Wn konta 240 „Inne rozrachunki” - wartość brutto.
2. Wyksięgowanie z ewidencji bilansowej środka trwałego: strona Wn konta 050 „Umorzenie środków trwałych” - dotychczasowe umorzenie, strona Wn konta 766 „Pozostałe koszty operacyjne” - wartość nieumorzona, strona Ma konta 010 „Środki trwałe”.
W rachunku zysków i strat odpowiednio w wariancie kalkulacyjnym i porównawczym wynik ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych wykazuje się w pozycji G.I lub D.I. - zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych w pozycji H.I lub E.I - strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych.
Należy pamiętać, że w tych pozycjach podaje się saldo sumy wszystkich przychodów ze zby-cia, czyli sprzedaży, likwidacji oraz nieodpłatnego przekazania - środków trwałych i ich księgowej wartości netto, powiększonej o poniesione koszty związane ze zbyciem tych składników majątku.
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
Agnieszka Pokojska