Sprawozdawczość w postaci rachunku zysków i strat, bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych dostarcza informacji niezbędnych przy podejmowaniu decyzji także tych przyszłościowych. Szczegółowe dane z bilansu i rachunku zysków i strat pozwalają na ustalenie wskaźników finansowych, które służą ocenie sytuacji finansowej danego podmiotu.
Najlepiej jest analizować wskaźniki nie w wartości dla jednego okresu, ale porównywać ich zmianę w czasie i z tym co dzieje się w branży. Dokonując oceny, należy zadbać o porównywalność danych. W przeciwnym razie wyniki badań analitycznych będą nieobiektywne i mogą powodować mylną ocenę. Należy też zastanowić się, czy pogorszenie wskaźnika jest tylko chwilowe czy może taka tendencja utrzymuje się już od dłuższego czasu.
Obraz sytuacji majątkowej
Wskaźniki struktury aktywów pozwalają ocenić, jakimi środkami gospodarczymi, i w jakich rozmiarach, dysponuje firma i czy struktura aktywów odpowiada specyfice i skali działalności. Nie można ustalić stałych proporcji między aktywami trwałymi i obrotowymi. W praktyce jest tak, że w przedsiębiorstwie przemysłowym zwykle przeważają aktywa trwałe, a w przedsiębiorstwie handlowym aktywa obrotowe. Firma powinna dbać o to, aby w trakcie działalności była w stanie wypracować taką gotówkę, która wystarczy na terminowe regulowanie zobowiązań bieżących, oraz posiadać na tyle duże rezerwy finansowe, aby wystarczyły na przewidywane przez firmę wydatki.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wskaźnik bieżącej płynności
Wskaźnik bieżącej płynności określa stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami obrotowymi. Aktywa obrotowe powinny z nadwyżką pokrywać zobowiązania krótkoterminowe. Zaleca się, aby wartość tego wskaźnika oscylowała wokół wartości 2,0. Prawidłowy poziom wskaźnika jest ściśle związany z branżą, w jakiej działa firma. W branży detalicznej typowe są bardzo niskie wartości wskaźnika bieżącej płynności.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wskaźnik szybkiej płynności
Wartość tego wskaźnika powinna oscylować wokół 1. Oznacza to, że łatwo płynne aktywa obrotowe powinny w całości pokrywać zobowiązania.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wskaźnik natychmiastowy
Wskaźnik natychmiastowy (wskaźnik płynności I stopnia) określa, w jakiej części zobowiązania krótkoterminowe pokryte są gotówką i jej ekwiwalentami, czyli najbardziej płynnymi aktywami. Wartość wskaźnika natychmiastowego jest bardzo mało stabilna, a zatem jego wartość poznawcza jest również ograniczona i powinien on pełnić rolę jedynie wskaźnika pomocniczego. W zasadzie powinno się dokonywać ciągłej analizy płynności finansowej firmy. Zarówno w dłuższych okresach sprawozdawczych, jak np. miesiąc, jak w krótkich, czyli tygodniowych, a nawet i krótszych.
Źródła finansowania
Proporcje pomiędzy kapitałami własnymi a kapitałami obcymi są analizowane szczególnie przez kredytodawców. Jako stabilniejsze postrzegane są kapitały długoterminowe i dla celów analiz traktowane są jak kapitały własne (kapitały własne wraz z kapitałami obcymi długoterminowymi nazywane są kapitałami stałymi). Poziom każdego zadłużenia powinien pozostawać jednak pod czujną i stałą kontrolą.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wskaźnik struktury kapitału
Wskaźnik daje informację o tym, ile razy dług długoterminowy przewyższa kapitały własne. Im wyższe są wskaźniki zarówno te oparte na analizie zadłużenia długoterminowego, jak i te na analizie zadłużenia globalnego, tym ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej jest większe. Jeśli rośnie udział kapitałów własnych w strukturze kapitałów całkowitych, to w aspekcie wypłacalności można stwierdzić, że umacnia się pozycja finansowa takiej firmy. Prowadząc prawidłową politykę finansową, koszt pozyskania obcych kapitałów powinien być niższy od rentowności kapitału całkowitego. Tylko w takiej sytuacji jednostka osiąga dodatkowe korzyści w postaci wzrostu efektywności kapitałów własnych. Ta różnica w poziomie rentowności kapitałów własnych i kapitału całkowitego wyraża efekt działania dźwigni finansowej.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład
Grzegorz Mazur
pgp@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).