Środki, które otrzymuje firma czytelnika na poczet przyszłych dostaw towarów, w bilansie powinny być ujęte odpowiednio w zależności od tego, czy zostały przekazane przez jednostki powiązane czy pozostałe, w pasywach w pozycji B.III.1 b) lub B.III.2e) Zaliczki na dostawy.
Taki sposób ujęcia w sprawozdaniu jest konieczny, mimo że w księgach rachunkowych kwoty te ewidencjonuje się na koncie z zespołu 8 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
Zgodnie bowiem z zasadami memoriału i współmierności w księgach ujmuje się wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody, niezależnie od terminu ich zapłaty. Przy czym do pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą przychody dotyczące przyszłych okresów - zwane rozliczeniami międzyokresowymi przychodów.
Poszczególne operacje w księgach odzwierciedlone zostaną w następujący sposób:
1. Otrzymanie zaliczki: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma konta 202 „Rozrachunki z odbiorcami”,
2. Wystawienie faktury VAT na zaliczkę: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z odbiorcami”, strona Ma konta 840 „Rozliczenie międzyokresowe przychodów”,
3. Wystawienie faktury VAT na pozostałą kwotę: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z odbiorcami”, strona Ma 700 „Sprzedaż produktów”,
4. Zarachowanie do przychodów kwoty z rozliczeń międzyokresowych: strona Wn konta 840 „Rozliczenie międzyokresowe przychodów”, strona Ma 700 „Sprzedaż produktów”,
5. Otrzymanie pozostałej części należności: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma konta 202 „Rozrachunki z odbiorcami”.
Przypomnijmy, że na koncie 840 ewidencjonuje się nie tylko przyjęte zaliczki, ale również:
• przyjęte z góry opłaty za czynsz z dzierżawy lub najmu są przychodami, które dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych,
• równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
• środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł,
• ujemną wartość firmy.
Za pośrednictwem konta rozliczenie międzyokresowe przychodów rozlicza się również otrzymane nieodpłatnie, np. w drodze darowizny, środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne.
Pobranych z góry kwot, np. z tytułu czynszów, nie prezentuje się w rachunku zysków i strat w roku zapłaty środków. Ujmuje się je natomiast w bilansie w pozycji pasywów B.IV.2, jako „Inne rozliczenia międzyokresowe”. Podobnie będzie z pozostałymi kwotami ujętymi na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów poza ujemną wartością firmy (w pasywach w pozycji B.IV.1,) i otrzymanymi zaliczkami na towary (w pasywach w pozycji B.III.1b) lub B.III.2e).
Agnieszka Pokojska
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).