Fundacje oraz stowarzyszenia mają obowiązek corocznego sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.). W związku ze zmianami ustawy o rachunkowości wprowadzonymi ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. z 2014 r., poz. 1100) uchylone zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. z 2001 r. Nr 137 poz. 1539 z późn. zm.). Zaznaczyć należy, że zmiany w sprawozdawczości finansowej w związku z powyższym dotyczą sprawozdań finansowych już od roku 2014.
Zmiany do ustawy o rachunkowości wprowadziły pojęcie tzw. jednostki mikro. Jednostką mikro może być podmiot, który nie prowadzi działalności gospodarczej oraz podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą i spełniają warunki wynikające z art. 3 ust. 1a pkt. 1 i 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości jednostkami mikro są następujące podmioty:
1. Spółki wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej - z wyłączeniem jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, jednostek zamierzających ubiegać się albo ubiegających się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, oraz jednostek sektora finansów publicznych - o ile jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości wymienionych niżej:
- suma bilansowa - aktywa bilansu nie przekroczyły na koniec roku obrotowego kwoty 1 500 000 zł,
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy nie przekroczyły kwoty 3 000 000 zł,
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty nie przekroczyło 10 osób,
2. stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - o ile nie prowadzą działalności gospodarczej
Ustawa o rachunkowości wymaga, od organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe w stowarzyszeniu lub fundacji spełniającej warunki do uznania za jednostkę mikro do podjęcia uchwały w zakresie stwierdzenia, że organizacja ta jest jednostką mikro. Dopiero po podjęciu stosownej uchwały stowarzyszenie czy też fundacja będą mogły sporządzać sprawozdanie dla jednostek mikro zgodnie z załącznikiem nr 4 uor.
W sytuacji braku podjęcia uchwały, o której mowa wyżej przed sporządzeniem sprawozdania finansowego stowarzyszenie lub fundacja zobowiązane będą sporządzać sprawozdanie finansowe wg wzoru określonego w załączniku nr 1 do uor, tj. na zasadach ogólnych.
Monitor Księgowego – prenumerata
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Wzór sprawozdawczości dla jednostek mikro zawarty jest w art. 4 do ustawy o rachunkowości. Sprawozdanie finansowe jednostki mikro składa się z kilku elementów. Są to:
- Informacji ogólnych,
- Bilansu,
- Rachunku zysków i strat,
- Informacji uzupełniających do bilansu
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118 ze zm.) prowadzenie przez organizacje pożytku publicznego nieodpłatnej działalności pożytku publicznego, odpłatnej działalności pożytku publicznego lub działalności gospodarczej wymaga od tych organizacji rachunkowego wyodrębnienia form działalności w taki sposób, by umożliwić określenie przychodów, kosztów, wyników każdej z wymienionych działalności - z zastrzeżeniem przepisów o rachunkowości.
Departament Pożytku Publicznego przygotował projekt wzorów formularzy sprawozdania finansowego, który uwzględnia wymóg wyodrębnienia specyficznej działalności organizacji i specyfikę ich działania. Formularze te uzyskały pozytywną opinię Ministerstwa Finansów.
Przypomnijmy również o podstawowych obowiązkach ciążących na zarządach stowarzyszeń i fundacji:
- Jednostki zobowiązane są do sporządzenie sprawozdania finansowego do 31 marca następnego roku obrotowego, sprawozdanie podpisuje cały Zarząd,
- Sprawozdanie zatwierdzane jest uchwałą przez właściwy organ do tego upoważniony (np. zarząd, walne zebranie członków).
- Zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez właściwe władze w organizacji powinno nastąpić w terminie do końca 6 miesiąca nowego roku obrotowego,
- Termin przekazania do Urzędu Skarbowego - w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia należy złożyć sprawozdanie finansowe do urzędu.
Źródło: Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.)