Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
Wartości niematerialne i prawne obejmują takie prawa majątkowe, jak: koncesje, patenty, licencje, znaki towarowe, prawa autorskie, know- -how i oprogramowanie komputerowe. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych. Dla wielu jednostek ochrona praw wynikających z tych wartości ma istotne znaczenie. Mimo tego zdecydowana większość jednostek gospodarczych tylko w nieznacznym zakresie ujawnia wartości niematerialne i prawne w swoim sprawozdaniu finansowym. Składa się na to wiele przyczyn.
Wartości niematerialne i prawne wycenia się na dzień bilansowy według ceny nabycia, pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne i ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Ustawa o rachunkowości nie dopuszcza możliwości aktualizacji wartości początkowej. Wartości niematerialne i prawne podlegają umorzeniu na przestrzeni oszacowanego okresu ich używania. Przy doborze metody amortyzacji i ustaleniu wysokości stawek amortyzacyjnych należy uwzględnić technologiczny, komercyjny i ekonomiczny okres używania,
Zalecane w ustawie o rachunkowości zasady wyceny i prezentacji wartości niematerialnych i prawnych znacznie różnią się od praktyki międzynarodowej, zwłaszcza zasad zalecanych w MSR 38. Standard ten określa składnik wartości niematerialnych i prawnych jako: możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, niemający postaci fizycznej, będący w posiadaniu jednostki gospodarczej w celu wykorzystania w produkcji lub dostarczaniu dóbr lub świadczenia usług lub w celu oddania do odpłatnego użytkowania osobom trzecim, lub w celach związanych z działalnością administracyjną jednostki. Zasadniczą różnicą pomiędzy wytycznymi ustawy a MSR jest metoda wyceny bilansowej i zasady amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych. MSR 38 przewiduje dwie alternatywne metody wyceny bilansowej: koszt historyczny pomniejszony o amortyzacje oraz jako alternatywę wycenę według wartości godziwej. W odniesieniu do amortyzacji MSR rozróżniają pomiędzy składnikami o określonym okresie użytkowania oraz składnikami o nieokreślonym okresie użytkowania. Te ostatnie nie podlegają systematycznej amortyzacji, lecz corocznym testom mającym na celu stwierdzenie, czy dane aktywa utraciły swą wartość.
Not. EM