BOŻENA WÓJCIK
biegły rewident, dyrektor w dziale usług księgowych, Mazars & Guérard Audyt
Efektem finalnym prac bilansowych jest poprawnie sporządzony bilans i rachunek zysków i strat. Dlatego też przedsiębiorcy w ramach prac kończących rok obrotowy zobowiązani są do wnikliwej analizy stanu swoich aktywów, jak też i pasywów.
Nadrzędną zasadą jest zasada współmierności przychodów i kosztów. Przykładem wdrożenia tej zasady w życie jest ujęcie memoriałowe odsetek od zaciągniętego kredytu nawet wtedy, gdy termin ich spłaty dotyczy przyszłych okresów. Wówczas odniesienie tych odsetek w ciężar kosztów finansowych lub innej pozycji bilansowej zależy od tego, na co jest przeznaczony kredyt. W przypadku wykorzystania kredytu na działalność bieżącą - odsetki stanowią element rachunku zysków i strat, natomiast dla kredytu inwestycyjnego mającego na celu sfinansowanie budowy środka trwałego bądź jego ulepszenie - odsetki zwiększają wartość inwestycji do momentu oddania aktywa do używania (art. 28 ust.8 ustawy o rachunkowości). Podobna prezentacja odsetek odniesiona w ciężar kont bilansowych dotyczy kosztów finansowania zapasów towarów lub wyrobów gotowych jedynie wtedy, gdy wynika to z niezbędnego i długookresowego przygotowania tych aktywów do zbycia lub uwarunkowane jest długim okresem wytwarzania produktu (art. 28 ust.4 ustawy problemów rachunkowości).
Najmniej problemów ewidencyjnych stanowi kredyt bankowy w rachunku bieżącym, gdyż od udzielonego kredytu bank sam nalicza i pobiera odsetki na dzień bilansowy. Wobec tego rachunek bankowy z saldem kredytowym przedstawia rzeczywiste zadłużenie jednostki wobec banku z tytułu wykorzystania przyznanej linii kredytowej na dzień bilansowy.
Dla kredytu z odsetkami pobranymi przez bank z góry - zasadę współmierności zapewnia aktywowanie odsetek do właściwych okresów rozliczeniowych z zastosowaniem metody proporcjonalności w czasie trwania umowy kredytowej poprzez zgodnie z art. 39 ustawy o rachunkowości rozliczenia międzyokresowe kosztów.
Natomiast znowelizowana ustawa o rachunkowości, obowiązująca od 1 stycznia 2009 r. wprowadza możliwość prezentacji zobowiązań finansowych według skorygowanej ceny nabycia. Wówczas wynikający z art. 28 ust.8a ustawy o rachunkowości sposób kalkulacji odsetek jest bardziej skomplikowany, gdyż uwzględnia efektywną stopę procentową. Odsetki te wraz ze zobowiązaniem finansowym jednostki wobec banku z tytułu udzielonego kredytu uwzględniają zmianę wartości pieniądza w czasie.
Oprac. AP
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 28 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).