Zapłata podatku dochodowego w zaniżonej wysokości oznacza, że powstała zaległość podatkowa, którą należy uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. Korektę kosztów za miesiące od września do października oraz skutki podatkowe zaniżenia trzeba zaewidencjonować w księgach bieżącego miesiąca. Nie należy z tym zwlekać do rozliczenia rocznego. W interesie spółki jest również przygotowanie pisma wyjaśniającego.
Konieczność skorygowania zobowiązania podatkowego po zamknięciu miesiąca w księgach rachunkowych w praktyce nastręcza pewnych trudności. Jednostki są zobowiązane do prowadzenia ksiąg na bieżąco. Dlatego przed terminem płatności podatków należy zaksięgować wszystkie dokumenty dotyczące danego okresu rozliczeniowego (miesiąca), naliczyć podatki i zamknąć miesiąc. Nie ma możliwości poprawiania miesięcy zamkniętych. Stwierdzone błędy trzeba poprawić poprzez wprowadzenie zapisu korygującego w miesiącu bieżącym. Jak zatem postąpić w przypadku, gdy jednostka popełniła błąd wpływający na podstawę opodatkowania, który odkryła po zamknięciu miesiąca? Wprawdzie od 1 stycznia 2007 r. zniesiono obowiązek składania deklaracji miesięcznych CIT-2, nie oznacza to jednak zniesienia obowiązku terminowego rozliczenia zaliczek. Na podstawie zapisów art. 51 § 1 i 2 oraz art. 55 § 1 ordynacji podatkowej niezapłacona w terminie płatności zaliczka staje się zaległością podatkową, od której podatnik, bez wezwania organu podatkowego, zobowiązany jest wpłacać odsetki za zwłokę. Jeżeli niedopłata wynika z oczywistej omyłki, to najlepszym wyjściem jest ponowne rozliczenie podatku i wpłacenie różnicy wraz z należnymi odsetkami.
Księgowi decydujący się na „wyrównanie” zaliczki dopiero w zeznaniu rocznym muszą mieć na względzie zapisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zeznanie CIT-8 stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego na odsetki od wykazanych w zeznaniu rocznym i nieuiszczonych w obowiązujących terminach lub uiszczonych w niepełnej wysokości kwot zaliczek. Odpowiednie pouczenie dla podatników znajduje się na pierwszej stronie deklaracji rocznej.
Jeżeli chodzi o pismo wyjaśniające, to formalnie nie ma konieczności składania wyjaśnień do opóźnionych płatności. Jednak dokładne rozliczenie wpłat dokonanych po terminie i wyjaśnienie ewentualnych różnic leży w interesie podatnika, ponieważ gdy na konto urzędu skarbowego wpływa przeterminowana wpłata niepowiększona o odpowiednią wartość odsetek, to urząd rozlicza otrzymaną kwotę na zaległość główną i odsetki, proporcjonalnie do upływu czasu. Wynika to z zapisów art. 55 § 2 ordynacji.
Przykład
W lutym 2008 r. w księgach rachunkowych spółki „Alfa” przez pomyłkę zaksięgowano fakturę pro forma na wykonanie usług doradczych. W efekcie zawyżono koszty o 5000 zł. Po zamknięciu miesiąca, na podstawie danych z ksiąg rachunkowych, wyliczono zobowiązanie podatkowe za luty.
Tabela 1. Wyliczenie zobowiązania podatkowego za luty 2008 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
W lipcu 2008 r. księgowy analizujący konta stwierdził błąd w ewidencji kosztów za luty. W związku z tym w lipcu skorygowano koszty o 5000 zł oraz powtórnie dokonano rozliczenia podatkowego za luty.
Tabela 2. Ponowne przeliczenie zobowiązania podatkowego za luty 2008 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
18 lipca 2008 r. przekazano na konto urzędu skarbowego kwotę 996 zł, na którą składa się: 950 zł - zaległość podatkowa, oraz 46 zł - odsetki za zwłokę. Spółka wystosowała do urzędu skarbowego pismo informacyjne, w którym podała wartość zapłaconego zobowiązania oraz odsetek. Urząd skarbowy potwierdził księgowanie kwoty 996 zł zgodnie z dyspozycją spółki.
Ewidencja księgowa w lipcu 2008 r.
1. Korekta kosztu:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” - 5000
Ma „Usługi obce” - 5000
2. Zwiększenie zobowiązania podatkowego za luty 2008 r.:
Wn „Podatek dochodowy od osób prawnych” - 950
Ma „Rozrachunki z tytułu PDOP” - 950
3. Zapłata podatku wraz z odsetkami:
Wn „Rozrachunki z tytułu PDOP” - 950
Wn „Koszty finansowe” - 46
- w analityce „Odsetki od zobowiązań budżetowych”
Ma „Rachunek bankowy” - 996
4. Ewidencja pozabilansowa:
Wn „Koszty NKUP” - 46
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Anna Dyczkowska
księgowa z licencją MF
Podstawa prawna:
art. 51 § 1 i 2, art. 55 § 1 i 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn.zm.).