Ustalenie kosztu wytworzenia usług jest analogiczne do ustalenia kosztu wytworzenia produktów gotowych. Kalkulacja usług zlecanych podwykonawcom odbywa się na podstawie:
1) kosztów poniesionych bezpośrednio w związku ze świadczeniem usług (według faktur otrzymanych od podwykonawców) oraz
2) kosztów pośrednich poniesionych w związku ze świadczeniem usług przez jednostkę.
Koszty bezpośrednie stanowiące podstawę kalkulacji z tytułu świadczonych usług obejmują w szczególności koszty:
1) materiałów,
2) produktów,
3) energii,
4) innych towarów i usług nabytych od osób trzecich lub klienta w związku ze świadczeniem usług i w celu ich świadczenia.
Natomiast do kosztów pośrednich, wymagających odpowiedniego rozliczenia, należy zaliczać w szczególności:
1) koszty amortyzacji wszelkich środków trwałych używanych przez jednostkę podczas świadczenia usług,
2) wszelkie koszty związane z zatrudnieniem przez jednostkę personelu zaangażowanego do świadczenia usług, w szczególności wynagrodzenia, koszty ubezpieczenia społecznego, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop itp.,
3) koszty związane z wynajmem przez jednostkę pomieszczeń biurowych wykorzystywanych w związku ze świadczeniem usług, w szczególności czynsz, opłaty za media, za usługi telekomunikacyjne i inne koszty stałe,
4) koszty nabycia lub amortyzacji wszelkich praw własności intelektualnej lub licencji, jeśli zostaną poniesione.
Koszt wytworzenia zapasów w jednostce usługowej składa się przede wszystkim z kosztów robocizny oraz innych kosztów związanych z personelem bezpośrednio zaangażowanym w świadczenie usług, łącznie z kosztami personelu nadzorującego oraz dającymi się przypisać kosztami pośrednimi. Kosztów robocizny oraz innych kosztów związanych ze sprzedażą i personelem administracji ogólnej nie zalicza się do kosztu wytworzenia zapasów, lecz ujmuje się je jako koszty okresu, w którym zostały poniesione. Koszt zapasów w jednostce usługowej nie uwzględnia marży zysku ani kosztów ogólnych, których nie można bezpośrednio przypisać świadczonym usługom, a które są zwykle wkalkulowane w ceny sprzedaży stosowane przez jednostkę usługową.
Ewidencja i rozliczanie kosztów
Podmioty gospodarcze mają możliwość wyboru ewidencji i rozliczania kosztów według jednego z niżej wymienionych wariantów:
1. Ewidencja kosztów na kontach zespołu 4 - grupowanie kosztów tylko w układzie rodzajowym.
2. Ewidencja kosztów na kontach zespołu 5 - ujmowanie kosztów tylko według miejsc ich powstawania - w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym.
3. Ewidencja kosztów na kontach zespołu 4 i 5 - wstępne grupowanie kosztów następuje na kontach zespołu 4, a następnie rozlicza się je za pomocą kluczy podziałowych na miejsca ich powstawania na konta zespołu 5.
Warto jednak pamiętać, że jeśli jednostka zdecyduje się prowadzić ewidencję tylko na kontach zespołu 5, to ze względu na wymogi sprawozdawczości zewnętrznej będzie musiała posiadać także informacje na temat kosztów w przekroju ich rodzajów, które ewidencjonuje się na kontach zespołu 4.
Jednostka może też wybrać ewidencję tylko według rodzajów kosztów lub ewidencję na kontach zespołu 4 i równocześnie prowadzić ewidencję w przekroju miejsc ich powstawania, czyli w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym. Prezentacja kosztów na kontach zespołu 5 pozwala bowiem na łatwiejszą kalkulację kosztu świadczonych usług.
Więcej na ten temat w Biuletynie Rachunkowości