Przedsiębiorcy, dokonując odpłatnego nabycia środka trwałego, którego cena sprzedaży została wyrażona w walucie obcej, powinni pamiętać o konsekwencjach podatkowych, wynikających z tego tytułu. W zależności bowiem od tego, kiedy zapłacą należną sprzedawcy kwotę zobowiązania, skutki przeliczenia kwoty transakcji będą odmienne.
Różnice kursowe, to rozbieżności wynikające z przeliczenia danej liczby jednostek jednej waluty na walutę krajową po różnych kursach wymiany pomiędzy określonymi w przepisach momentami ustalenia kursów.
Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu dokonania zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.
Podatnik powinien przy tym pamiętać, że przy obliczaniu wartości różnic kursowych, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych sytuacjach, a także gdy do zapłaty zobowiązań nie jest możliwym uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uregulowania zobowiązania.
Istotnym wydaje się również, aby podkreślić, że podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego.
Konsekwencje podatkowe zależne od momentu uregulowania zobowiązania
W zależności od tego, kiedy podatnik ureguluje zobowiązanie wynikające z zawartej umowy kupna sprzedaży, podatkowe konsekwencje związanych z tym np. ujemnych różnic kursowych mogą przejawiać się w dwojaki sposób, mianowicie jako wzrost wartości kosztów uzyskania przychodu lub też zwiększenie wartości początkowej środka trwałego, będącego przedmiotem transakcji.
Zobowiązania uregulowane przed przekazaniem środka trwałego do używania
W sytuacji, gdy przedsiębiorca ureguluje zobowiązanie, wynikające z zawartej transakcji sprzedaży środka trwałego przed przekazaniem go do używania, zrealizowane ujemne różnice kursowe przyczynią się do zwiększenia jego wartości początkowej, podlegającej odpisom amortyzacyjnym.
Można zatem powiedzieć, że kwota skorygowana o zrealizowane różnice kursowe, będzie stanowiła koszt podatkowy, ale rozliczany w czasie.
Dla przypomnienia, za wartość początkową środka trwałego, z zasady uważa się cenę nabycia, to znaczy kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, skorygowaną o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania składnika majątku do używania.
Zapłata po przekazaniu składnika majątku do używania
W przypadku dokonania zapłaty po wprowadzaniu nabytego środka trwałego do używania, zrealizowane różnice kursowe zaliczane są z zasady do kosztów podatkowych, wywierających bezpośredni wpływ na wartość podstawy opodatkowania. Ujemne różnice kursowe, zwiększają bowiem wartość kosztów podatkowych za dany okres.
Zakwalifikowanie ujemnych różnic kursowych do kosztów uzyskania przychodu może nastąpić jednak dopiero z dniem faktycznego uregulowania zobowiązania.
Elżbieta Węcławik, Dorota Kępka