Zgodnie z kodeksem spółek handlowych udziały w spółce jawnej mogą być objęte przez wspólników w zamian za przeniesienie lub obciążenie własności rzeczy lub innych praw, a także w zamian za dokonanie innych świadczeń na rzecz spółki. Fakt wniesienia aportu do spółki powoduje, iż uważa się, że własność przedmiotu wkładu przeniesiona została na spółkę w zamian za objęte udziały.
Z treści pytania jednoznacznie wynika, iż środek trwały będący przedmiotem sprzedaży został wprowadzony do ewidencji środków jako aport przez jednego ze wspólników. Z powyższego wynika, iż w momencie sprzedaży środka trwałego faktycznej sprzedaży nie dokonuje wspólnik, choć to on faktycznie korzystał z wniesionego aportem samochodu, lecz spółka. Jednocześnie sprzedaż taka nie oznacza zmniejszanie wartości zgromadzonego kapitału podstawowego spółki, a jedynie zamianę jednego aktywa, jakim był samochód, na inny - środki pieniężne - poprzez likwidację składnika majątkowego będącego własnością spółki.
Powyższe zdarzenie w ewidencji księgowej powinno być zaewidencjonowane w następujący sposób:
1. Faktura VAT sprzedaży:
a) Należności ze sprzedaży - kwota brutto z faktury, strona Wn należności inne,
b) Ma - podatek VAT należny,
c) Ma - pozostałe przychody operacyjne.
2. Wyksięgowanie niezamortyzowanej wartości środka trwałego:
a) wyksięgowanie wartości umorzenia: strona Wn - umorzenie, strona Ma - środki trwałe,
b) wyksięgowanie części niezamortyzowanej: strona Wn - pozostałe koszty operacyjne, strona Ma - środki trwałe.
W związku z faktem, iż wspólnicy spółki jawnej podlegają opodatkowaniu według zasad określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód ze sprzedaży samochodu osobowego podlega opodatkowaniu jako różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży i częścią niezamortyzowaną środka trwałego. Każdy ze wspólników zobligowany jest wliczyć część uzyskanego dochodu do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym proporcjonalnie do posiadanych udziałów.
W analizowanym przypadku spółka uzyskała przychód wynoszący 53 tys. zł, ponosząc jednocześnie koszty uzyskania przychodów w kwocie 10 035 zł. Z danych liczbowych wynika, iż dochód uzyskany przez spółkę ze sprzedaży samochodu osobowego stanowiący podstawę ustalenia proporcji do obliczenia dochodu wspólników wynosi 42 965 zł.
Ostatnią kwestią do rozważenia jest ustalenie obowiązku podatkowego z tytułu podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług zwalnia od podatku dostawę towarów używanych pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Pamiętać jednocześnie należy, iż spółka jawna nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych w myśl przepisów ustawy o rachunkowości, chyba że spełni wymagania określone w art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości i jej przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy będą wyższe niż równowartość w walucie polskiej kwoty 800 tys. euro lub dobrowolnie zrezygnują z uproszczonych form ewidencji.
MARCIN KRUPA
biegły rewident z Europejskiego Centrum Audytu
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 2 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).