Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
MSSF 2 reguluje zasady rachunkowości, jakie należy stosować w przypadku rozliczeń takich programów. Jednym z obszarów wywołującym wiele kontrowersji jest obowiązek ujęcia w kosztach działalności jednostki gospodarczej wydatków związanych z programem świadczeń kapitałowych, mimo że program oferowany jest pracownikom przez osobę trzecią. W takiej sytuacji jednostka sprawozdawcza (pracodawca) z punktu widzenia prawnego nie jest stroną umowy. Przykładem takiej transakcji jest oferta akcjonariusza, na podstawie której przekazuje on bezpośrednio część swoich akcji pracownikom objętych programem. Innym przykładem jest program świadczeń kapitałowych oferowany pracownikom spółki zależnej (spółki-córki) na akcje emitowane przez jednostkę dominującą (spółki-matki). Tak sformułowane programy są powszechne w sytuacji, gdy tylko jednostka dominująca notowana jest na giełdzie.
Zgodnie z wytycznymi standardu koszty programu świadczeń kapitałowych ujmowane są w kosztach działalności jednostki, w której zatrudniony jest pracownik. Uzasadnieniem takiego podejścia przez MSR jest argument, że nie akcjonariusze, lecz jednostki gospodarcze zatrudniają pracowników i one też czerpią korzyści z ich pracy.
W przypadku programów, w których akcjonariusz bezpośrednio oferuje akcje pracownikom, koszty świadczeń kapitałowych należy ująć, z jednej strony, w kosztach działalności operacyjnej i z drugiej strony, jako zwiększenie kapitału własnego.
W przypadku programu na akcje jednostki dominującej oferowane pracownikom spółki zależnej sytuacja jest bardziej skomplikowana. Transakcję taką należy ująć i rozliczyć w księgach rachunkowych zarówno w jednostce zależnej, jak i dominującej. W jednostce dominującej w kapitałach własnych należy rozliczyć emisję nowych akcji oraz drugostronnie zwiększyć wartość posiadanych udziałów lub akcji w jednostce zależnej. W jednostce zależnej wartość emitowanych i przydzielonych pracownikom akcji należy ująć w kosztach działalności współmiernie do okresu trwania programu oraz drugostronnie jako zwiększenie kapitału własnego (dodatkowy wkład kapitałowy wniesiony przez akcjonariusza).
W sprawozdaniach finansowych obu podmiotów należy ponadto umieścić informacje dodatkowe określające charakter, strony i skutki finansowe programu.
Not. EM