Mimo upływu terminu do składania zeznań PIT za 2008 r. nie jest jeszcze znana kwota, jaką otrzymają organizacje non profit z tytułu 1%. W procesie przekazywania 1% podatku należnego przepisy uwzględniają bowiem możliwość przeprowadzenia przez podatnika korekty zeznania rocznego za 2008 r. W związku z korektą mogą wystąpić dwie sytuacje - gdy należny podatek będzie wyższy niż ujęty pierwotnie w deklaracji (i wyższa będzie kwota przysługującego 1%) lub będzie niższy (i wówczas prawidłowa kwota 1% będzie niższa niż ta, obliczona w błędnie złożonym PIT).
Sytuacja 1
Do końca czerwca 2009 r. podatnik może skorygować zeznanie roczne (które złożył do 31 kwietnia 2009 r.) w sposób mający wpływ na wysokość 1% podatku należnego. Załóżmy, że w wyniku korekty został zwiększony podatek należny. Podatnik ma więc prawo wydać dyspozycję przekazania 1% podatku należnego w większej kwocie niż w pierwotnie złożonym zeznaniu. Na podstawie art. 45c ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) podatnik może przekazać na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego, wynikającego z korekty zeznania (po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół). Korekta musi zostać dokonana w ciągu dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Właśnie ta możliwość przekazania 1% podatku należnego wskutek korekty zeznania spowodowała, że naczelnicy urzędów skarbowych przekazują kwotę 1% podatku należnego w lipcu lub w sierpniu. Inne rozwiązanie powodowałoby, że urząd skarbowy przekazywałby kilka tygodni po 30 kwietnia, przykładowo, 50 zł na konto wybranej przez podatnika fundacji, a po korekcie przez podatnika tego zeznania w czerwcu 2009 r. urząd musiałby przekazać np. kolejne 30 zł. W obecnym stanie prawnym urząd skarbowy przekaże jednym przelewem na konto fundacji kwotę 80 zł w lipcu lub sierpniu.
Sytuacja 2
Podatnik w dowolnym momencie po 31 kwietnia 2009 r. koryguje zeznanie roczne w ten sposób, że zmniejsza podatek należny. W odróżnieniu od sytuacji 1 przepisy nie wprowadzają żadnego terminu dla przeprowadzenia takiej korekty, gdyż nie ma ona wpływu na 1% podatku należnego (pod warunkiem że pieniądze z zeznania rocznego zostały już przekazane fundacji lub stowarzyszeniu). Jej konsekwencją jest wykazanie nadpłaty przez podatnika. Oznacza to, że organizacji została przekazana za wysoka kwota 1% podatku należnego. Kosztami tego błędu jest obciążony podatnik dokonujący korekty. Jest to świadoma decyzja ustawodawcy. Została zawarta w art. 77c Ordynacji podatkowej. Przepis został tak skonstruowany, aby organizacje pożytku publicznego nie były zmuszone do zwrotu otrzymanego 1% podatku należnego. Nadpłata wynikająca z korekty zeznania jest pomniejszana o kwotę odpowiadającą nadwyżce kwoty przekazanej na rzecz organizacji pożytku publicznego, zgodnie z wnioskiem podatnika, ponad zaokrągloną do pełnych dziesiątek groszy w dół kwotę 1% podatku należnego wynikającego z tej korekty. Zasady te stosuje się odpowiednio do nadpłat wynikających z decyzji.
Przykład Podatnik złożył zeznanie roczne za 2008 r., w którym wykazał podatek należny 7000 zł. Złożył też wniosek o przekazanie 70 zł fundacji C. z tytułu 1% podatku należnego. W listopadzie 2009 r. podatnik złożył korektę zeznania - okazało się, że podatnik miał prawo do zwolnienia podatkowego, dzięki czemu podatek należny zmniejszył się z 7000 zł do 3000 zł. Nadpłata wyniosła 4000 zł. Podatnik nie otrzyma jednak 4000 zł. Nadpłata zostanie zmniejszona o odpowiadającą nadpłaconemu podatkowi część 1% podatku należnego. 4000 zł odpowiadało 40 zł przekazanym jako 1% podatku należnego. Podatnik otrzyma 3960 zł (4000 - 40 zł). Fundacja, na konto której wpłynęło 70 zł, zachowuje całą kwotę.
Teoretycznie podatnik może dochodzić zwrotu pieniędzy, których nie otrzymał od organów podatkowych, a przekazanych w ramach 1% podatku należnego na drodze cywilnoprawnej. Wydaje się jednak, że poza przypadkami tzw. pieniactwa sądowego organizacje nie będą narażone na takie konsekwencje.
Piotr Domański
Podstawy prawne:
- ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100
- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320