Pracodawcy, którzy mają obowiązek tworzenia zfśs, pierwszą ratę odpisu na fundusz przekazują do 31 maja 2010 r. Pracodawca przelewa na wyodrębniony rachunek bankowy zfśs co najmniej 75% kwoty odpisu podstawowego(art. 6 ustawy o zfśs) dokonywanego na pracowników:
• zatrudnionych w normalnych warunkach,
• wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze,
• młodocianych.
Pozostałą kwotę, tj. 25% wartości odpisów podstawowych (jeżeli na konto zfśs wpłynęło 75% odpisów, lecz nie więcej) oraz wyliczone kwoty zwiększeń, tj. odpisów fakultatywnych, należy przelać na konto zfśs do 30 września 2010 r. Ostatecznej korekty odpisów według rzeczywistego średniorocznego zatrudnienia należy dokonać najpóźniej do 31 grudnia 2010 r.
Obowiązek przekazania odpisów na zfśs dotyczy pracodawców, którzy 1 stycznia 2010 r. zatrudniali co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty i nie zrezygnowali z tworzenia zfśs.
Ustawowe terminy przekazania kwot na zfśs nie obowiązują pracodawców, którzy nie mają obowiązku tworzenia funduszu (tj. pracodawców zatrudniających poniżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty według stanu na 1 stycznia danego roku).
Pracodawcy prowadzący działalność w formach organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych tworzą fundusz bez względu na liczbę zatrudnionych.
Ustalenie podstawy i wysokości obliczania odpisów na zfśs w 2010 r.
Wysokość odpisów na 2010 r. należy ustalić odpowiednio do liczby pracowników i rodzaju ich zatrudnienia.
Podstawą do ustalenia wysokości odpisu podstawowego jest wynagrodzenie podane w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 19 lutego 2010 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2009 r. i w drugim półroczu 2009 r. W 2010 r. przeciętne wynagrodzenie przyjmowane do obliczenia odpisu wynosi 2794,25 zł.
Kwota odpisu przypadającego na jednego pracownika jest wynikiem iloczynu podanej w ustawie o zfśs procentowej stawki odpisu oraz przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej.
Wysokość odpisów i zwiększeń na zfśs w 2010 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ustalenie stanu zatrudnienia
Ustalając przeciętny poziom zatrudnienia w danym roku kalendarzowym, należy zsumować przeciętną liczbę zatrudnionych w poszczególnych miesiącach, a następnie otrzymaną sumę podzielić przez 12 (§ 3 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych...).
WAŻNE!
Przekazując pierwszą ratę odpisu na zfśs liczbę pracowników ustalamy na podstawie planowanego stanu zatrudnienia.
Należy pamiętać, aby na koniec roku (do 31 grudnia 2010 r.) porównać planowany stan zatrudnienia z faktycznym i odpowiednio go skorygować.
Przepisy rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych... nie wskazują, jak obliczyć przeciętną liczbę zatrudnionych. W praktyce pracodawcy obliczając przeciętną liczbę zatrudnionych w poszczególnych miesiącach w przeliczaniu na pełne etaty korzystają z jednej z 3 metod statystycznych:
• z metody uproszczonej - polega na zsumowaniu stanów dziennych w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca i podzieleniu ich przez 2. Przy stosowaniu tej metody wyłączane są ze stanu zatrudnienia osoby, które korzystały z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni;
• z metody średniej chronologicznej - polega na zsumowaniu połowy stanu zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca i pełnego stanu zatrudnienia w 15. dniu miesiąca oraz podzieleniu otrzymanej wartości przez 2; w przypadku tej metody nie należy brać pod uwagę osób, które korzystają z urlopów bezpłatnych dłuższych niż 14 dni;
• z metody średniej arytmetycznej (ze stanów dziennych w miesiącu) - polega na zsumowaniu stanów zatrudnienia z każdego dnia (w przeliczeniu na pełne etaty), a następnie podzieleniu otrzymanej wartości przez liczbę dni miesiąca. Do dni pracy w miesiącu należy wliczyć przypadające w tym czasie niedziele, święta oraz dni wolne od pracy. Dla tych dni przyjmujemy stan zatrudnienia z dnia poprzedniego lub następnego, jeżeli miesiąc rozpoczyna się dniem wolnym od pracy. W stanach dziennych nie uwzględniamy osób przebywających na urlopach bezpłatnych.
Wybór odpowiedniej metody zależy od rotacji pracowników w firmie. Firmy działające niepełny miesiąc (nowo powstałe, rozpoczynające działalność w miesiącu sprawozdawczym, funkcjonujące sezonowo) oraz firmy z wysokim wskaźnikiem rotacji pracowników korzystają najczęściej z metody średniej arytmetycznej. Zakłady ze stabilną sytuacją kadrową mogą korzystać z metody uproszczonej. Natomiast firmy o niskiej rotacji pracowników powinny korzystać z metody średniej chronologicznej.
Przeciętny stan zatrudnienia według każdej z poszczególnych metod:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• Obliczenie metodą uproszczoną:
50 + 53 = 103,
103 : 2 = 51,50.
• Obliczenie metodą średniej chronologicznej:
50 : 2 + 52 + 53 : 2 = 103,5,
103,5 : 2 = 51,75.
• Obliczenie metodą średniej arytmetycznej:
50 x 14 + 52 + 15 x 53 = 1547,
1547 : 30 = 51,57.
Środki pieniężne na zfśs powinny być gromadzone na odrębnym rachunku bankowym. Po obliczeniu ich wartości należy zrealizować przelewy w odpowiednich wysokościach i ustawowych terminach.
PRZYKŁAD
W kwietniu w zakładzie produkcyjnym ustalono, że planowane przeciętne zatrudnienie w 2010 r. wyniesie 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Wszyscy są zatrudnieni w normalnych warunkach. Obliczenie należnego odpisu na zfśs za 2010 r.:
• Obliczamy wysokość należnego odpisu na zfśs za 2010 r.:
50 pełnych etatów x 1047,84 zł = 52 392 zł.
Odpis na zfśs za 2010 r. wyniesie 52 392 zł.
• Ustalamy wysokość pierwszej wpłaty odpisu na konto zfśs za 2010 r. do 31 maja:
52 392 zł x 75% = 39 294 zł.
Pierwszą wpłatę na konto bankowe zfśs do 31 maja 2010 r. pracodawca przelewa w wysokości 39 294 zł.
• Ustalamy wysokość drugiej wpłaty odpisu na konto zfśs za 2010 r. do 30 września:
52 392 zł x 25% = 13 098 zł.
Drugą wpłatę na konto bankowe zfśs do 30 września 2010 r. pracodawca przelewa w wysokości 13 098 zł.
Ostatecznej korekty odpisów według rzeczywistego średniorocznego zatrudnienia należy dokonać najpóźniej do 31 grudnia 2010 r.
• art. 3 ust. 1, art. 5, art. 6 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.),
• § 1, § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. Nr 43, poz. 349),
• obwieszczenie Prezesa GUS z 19 lutego 2010 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2009 r. i w drugim półroczu 2009 r. (M.P. Nr 10, poz. 104).
• rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów wraz z załącznikami z 5 maja 2009 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2009 (Dz.U. Nr 85, poz. 717 ze zm.).
Anna Łukaszewska
specjalista ds. wynagrodzeń i prawa pracy