Przychodem pracownika ze stosunku pracy są m.in. świadczenia nieodpłatne oraz świadczenia częściowo odpłatne (art. 12 ust. 1 updof). Wartość świadczeń nieodpłatnych ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców, jeżeli przedmiot świadczenia wchodzi w zakres działalności gospodarczej pracodawcy (art. 11 ust. 2a pkt 1 updof). W przypadku świadczeń częściowo odpłatnych przychodem jest różnica pomiędzy ceną minimalną stosowaną wobec klientów a ceną, jaką płaci pracownik (art. 11 ust. 2b updof). W przypadku rabatów dla pracowników, których wartość nie odbiega od rabatów dostępnych dla klientów firmy, nie można mówić o świadczeniu częściowo odpłatnym. W takim przypadku usługa, towar są bowiem oferowane pracownikowi po cenie dostępnej dla klientów. Pracownik nie odnosi żadnej korzyści, żadnego przysporzenia majątkowego, które można byłoby uznać za jego przychód ze stosunku pracy.
Takie stanowisko potwierdza m.in. wyrok WSA w Warszawie z 14 stycznia 2010 r. (sygn. akt III SA 1683/09). Jak podkreślał sąd w tym wyroku, nie ma znaczenia, że dany program rabatowy jest kierowany wyłącznie do pracowników. Liczy się fakt, że klienci firmy mogą kupić towar, choćby w ramach innego programu rabatowego, w takiej samej cenie jak pracownik.
Podstawą wymiaru składek ZUS pracownika jest przychód w myśl updof (art. 18 ust. 1 ustawy o sus). Jeżeli z tytułu programu rabatowego nie powstanie przychód pracownika, to nie powstanie również obowiązek rozliczenia składek ZUS od udzielonego rabatu.
PRZYKŁAD
Henryk Nowak prowadzi salon sprzedaży skuterów. Jest czynnym podatnikiem VAT. 22 kwietnia sprzedał pracownikowi model skutera za kwotę 4500 zł (cena brutto). Podstawowa cena sprzedaży tego modelu wynosi 5000 zł (cena brutto). Pracownik otrzymał 10-procentowy rabat. Taki sam rabat mogą otrzymać klienci zewnętrzni salonu. Przy sprzedaży tego skutera pracownikowi nie powstaje dla niego przychód ze stosunku pracy. Kupno skutera pan Nowak ewidencjonuje w kolumnie 10 pkpir według ceny netto (jako towar handlowy). Przychód z jego sprzedaży jest zobowiązany ująć w kolumnie 7 pkpir. Przychodem jest cena netto skutera 3688,52 zł (art. 14 ust. 1 updof). VAT należny wynosi 811,48 zł.
Kiedy powstanie przychód
Przychód pracownika z tytułu rabatu powstanie tylko wtedy, gdy w żadnym z oferowanych przez firmę programów rabatowych nie można kupić towaru lub usługi w cenie oferowanej pracownikowi. W takim przypadku przychodem pracownika będzie różnica pomiędzy ceną dostępną dla klientów firmy a ceną zapłaconą przez pracownika (art. 11 ust. 2b updof). Wartość tego przychodu należy doliczyć pracownikowi do wynagrodzenia, dla celów wyliczenia składek ZUS oraz zaliczki na podatek. Rozliczenia należy dokonać w miesiącu, w którym pracownik kupił towar w tak uprzywilejowanej cenie. Pracodawca nie zaliczy do kosztów wartości udzielonego rabatu. Rabat udzielony pracownikowi pomniejsza przychód pracodawcy ze sprzedaży towarów. Nie jest to więc koszt poniesiony zgodnie z art. 22 ust. 1 updof. Do kosztów pracodawca może natomiast zaliczyć zapłacone od przychodu z tytułu rabatu składki ZUS finansowane ze środków pracodawcy.
Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Czy powstaje przychód dla pracownika przy udzieleniu mu rabatu
• art. 11 ust. 2a pkt 1, ust. 2b, art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 57, poz. 352
• § 17 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy