Zastępstwa pracowników w czasie urlopów

Sposobów zastąpienia pracowników przebywających na urlopach wypoczynkowych jest wiele. Najważniejsze z nich to:

• powierzenie zastępstwa nieobecnych pracowników innym pracownikom tego samego zakładu pracy,

• zatrudnienie pracownika z zewnątrz na podstawie umowy o pracę na zastępstwo, na czas określony, na czas wykonania określonej pracy,

• zatrudnienie osoby z zewnątrz na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. zlecenia, o dzieło,

• skorzystanie z pracy pracowników agencji pracy tymczasowej.

Każde z tych rozwiązań powoduje określone obowiązki po stronie pracodawcy. Różne są również koszty poszczególnych rozwiązań, ale i różne korzyści wynikające z wyboru określonego sposobu zastąpienia nieobecnych pracowników.

Wzajemne zastępowanie się pracowników

Najprostszym sposobem zastąpienia nieobecnego pracownika jest powierzenie jego obowiązków innemu pracownikowi tego samego zakładu pracy. Takie polecenie pracodawcy jest dla pracownika wiążące i nie może on odmówić jego wykonania, jeżeli nie jest sprzeczne z przepisami prawa lub z umową o pracę pracownika (art. 100 § 1 Kodeksu pracy). Pracodawca nie może polecić pracownikowi wykonywania czynności, które nie mają związku z rodzajem pracy określonym w jego umowie o pracę i wykraczają poza zakres tej umowy.

PRZYKŁAD

Główna księgowa przebywa na 3-tygodniowym urlopie wypoczynkowym. Pracodawca może powierzyć zastępstwo tej pracownicy innej osobie zatrudnionej w dziale księgowości w zakładzie pracy. Nieuzasadnione byłoby natomiast polecenie wykonywania obowiązków głównej księgowej pracownikowi działu kadr, który zgodnie z umową o pracę byłby zatrudniony na stanowisku np. kadrowego, specjalisty ds. kadr, naczelnika kadr itp. Zakres czynności głównego księgowego wykracza najczęściej poza zakres umowy zawartej z pracownikiem kadr, który choćby z powodu nieznajomości przepisów i procedur księgowych nie miałby obiektywnej możliwości prawidłowego wykonywania tych zadań.

Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Jak zastępować urlopów wypoczynkowych zastępować pracowników

• art. 22 § 1-1², art. 25 § 1, art. 29 § 1, art. 33-33¹, art. 94 pkt 1, art. 97 § 1 i § 1¹, art. 177 § 3¹, art. 229 § 1 pkt 1, art. 237³ § 1 i § 2 Kodeksu pracy,

• art. 9 ust. 2 pkt 1, art. 15 ust. 1, art. 20 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608 ze zm.),

• art. 13, art. 35 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 125, poz. 1035).

Aleksander P. Kuźniar

specjalista w zakresie prawa pracy

Orzecznictwo uzupełniające:

• Zakres zadań wynikających z zajmowania określonego w umowie o pracę stanowiska może być konkretyzowany nie tylko przez przedstawienie pracownikowi pisemnego zakresu czynności, ale również w drodze poleceń pracodawcy, mieszczących się w granicach zakreślonych ustalonym w umowie rodzajem pracy (zajmowanym stanowiskiem). (Wyrok Sądu Najwyższego z 26 lutego 2003 r., I PK 149/02, M.P.Pr. - wkł. 2004/4/7)