1. Zasada ogólna
Zasadę ogólną obowiązującą przy zmianach stawek VAT wprowadza art. 41 ust. 14a ustawy o VAT. Stanowi on, że w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.
PRZYKŁAD
Podatnik prowadzi kancelarię prawną i wykona 28 grudnia 2010 r. usługę prawniczą dla spółki z o.o. Usługa ta zostanie udokumentowana fakturą wystawioną 3 stycznia 2011 r., a więc obowiązek podatkowy z tytułu wykonania przedmiotowej usługi prawniczej powstanie 3 stycznia 2011 r. (art. 19 ust. 4 ustawy o VAT). Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 14a ustawy o VAT nie spowoduje to zmiany stawki VAT - usługa prawnicza, o której mowa, pozostanie opodatkowana według „starej” stawki podstawowej 22%.
2. Czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń
Szczególny przepis dotyczyć będzie czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. Na potrzeby ustalenia właściwej stawki VAT według zasad z art. 41 ust. 14a ustawy o VAT czynności takie uznawać się będzie za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności (art. 41 ust. 14b ustawy o VAT).
PRZYKŁAD
Spółka z o.o. wynajmuje lokal użytkowy. Czynsz najmu płacony jest za miesięczne, kalendarzowe okresy rozliczeniowe. Czynsz ten płacony jest „z dołu”, tj. w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po rozliczanym miesiącu. Oznacza to, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu w grudniu 2010 r. może powstać w styczniu 2011 r. (art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT). Nie spowoduje to zmiany stawki VAT, gdyż według art. 41 ust. 14b ustawy o VAT usługę najmu uznaje się za wykonaną 31 grudnia 2010 r. W konsekwencji - w myśl art. 41 ust. 14a ustawy o VAT - będzie ona opodatkowana według „starej” stawki 22%.
Przepis art. 41 ust. 14b ustawy o VAT stosowany będzie z zastrzeżeniem art. 41 ust. 14c ustawy o VAT, który stanowi, że w przypadku gdy okres, do którego odnosi się rozliczenie lub płatność, obejmuje dzień zmiany stawki podatku, czynność uznaje się za wykonaną:
• w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku - w zakresie jej części wykonywanej do dnia poprzedzającego dzień zmiany stawki podatku,
• z upływem tego okresu - w zakresie jej części wykonywanej od dnia zmiany stawki podatku.
Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Rozliczenie VAT na przełomie roku - przepisy przejściowe
Tomasz Krywan
doradca podatkowy