Każda jednostka może stosować własne rozwiązania dotyczące sposobu wskazania miesiąca i sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych oraz dowodu sprawdzenia dokumentu, korzystając z możliwych uproszczeń. Uproszczenia mogą dotyczyć dekretowania w sposób elektroniczny w systemie programu finansowego poza dokumentem. Nie oznacza to jednak braku istnienia dekretacji poszczególnych dokumentów. Sam sposób dekretowania dokumentu i jego zakwalifikowania do ujęcia w księgach rachunkowych, jeśli nie jest dokonywany wprost na dokumencie, powinien zostać szczegółowo ustalony w polityce rachunkowości jednostki.
W myśl przepisów ustawy o rachunkowości (art. 21) dowód księgowy powinien zawierać między innymi:
stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca i sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja) oraz podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
Ustawa o rachunkowości jednocześnie wskazuje, że można zaniechać zamieszczania na dowodzie tych danych, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub techniki dokumentowania zapisów księgowych. Przyzwolenie dotyczące zaniechania opisywania dowodów księgowych, jeżeli wynika to z techniki dokonywania zapisów, w zasadzie istnieje od początku funkcjonowania ustawy, czyli od 1994 r. Jest jednak na tyle niedookreślone, że wciąż trwają rozważania i dyskusje, co ono praktycznie oznacza i czy konkretne rozwiązania techniki dokumentowania zapisów zwalniają z obowiązku zamieszczania na dowodzie poszczególnych danych.
Czym jest dekretacja dokumentu
Pojęcie dekretacji funkcjonuje nie tylko w księgowości, lecz odnosi się również do zarządzania wpływającymi dokumentami biurowymi. Według „Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” Władysława Kopalińskiego (wyd. Muza S.A. 1999): dekretacja to odręczna notatka na podaniu, korespondencji, zawierająca rezolucję, decyzję, sposób załatwienia sprawy, z łac. „decretum” - decyzja. Według prawa bilansowego dekretacja (art. 21 ustawy o rachunkowości) to wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych, poświadczone podpisem osoby odpowiedzialnej za te wskazania. Potocznie pojęcie dekretacji często sprowadzane jest do samej czynności opisu dokumentu poprzez ręczne wypisanie ww. informacji na dokumencie. Dekretacja jest wyrazem zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych, po potwierdzeniu jego sprawdzenia. Tak rozumiana dekretacja, jako akt woli, jest zawsze związana z procesem księgowania, jednak jej świadectwo może przybierać różną postać. Zaniechanie dekretacji dokumentu księgowego jest możliwe jedynie przez zautomatyzowanie procesu jego księgowania, tj. gdy jest księgowany automatycznie według z góry ustalonego algorytmu (wzoru), bez ingerencji użytkownika.
WAŻNE!
Konieczne działania związane z procesem ujęcia dokumentu w księgach to:
- sprawdzenie dowodu pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym, i zatwierdzenie do wypłaty,
- zakwalifikowanie dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych w określony sposób (Wn konto, Ma konto, kwota) i w określonym czasie.
Pod pewnymi warunkami nie jest konieczne:
• zamieszczanie na dokumencie podpisów osób dokonujących sprawdzenia, przypisania do okresu bilansowego i określenia kwot na odpowiednich kontach - jeżeli wynika to z techniki dokumentowania zapisów księgowych, w szczególności gdy podpisy są zastąpione znakami zapewniającymi ustalenie tych osób, bądź istnieje inny sposób identyfikacji osób wykonujących te czynności,
• zakwalifikowanie dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych (Wn konto, Ma konto, kwota) w określonym czasie, poprzez wskazanie tych danych bezpośrednio na dokumencie - jeżeli wynika to z techniki dokumentowania zapisów księgowych, która zapewnia wskazanie tych danych w inny sposób, czyli poza dokumentem.
WAŻNE!
Dekretacja dokumentów księgowych jest czynnością konieczną, nie musi jednak być zawsze wykonana odręcznie na dokumencie.
Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Ksiegowego w artykule Jak dekretować dokumenty elektroniczne
• art. 20 i 21 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 102, poz. 585
• pkt 5 i 30 uchwały nr 5/10 Komitetu Standardów Rachunkowości z 13 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych - Dz.Urz. Min.Fin. z 2010 r. Nr 6, poz. 26
Ewa Szczepankiewicz
główna księgowa w spółce z o.o.