Nowelizacja wprowadza zmiany dotyczące zasad zaokrąglania, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz kwot podatków od nich. W praktyce zmiany te mają uniemożliwić m.in. unikanie podatku od oszczędności z tytułu lokat bankowych.
Dotychczas, w świetle art. 63 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm., „Ordynacja podatkowa”) podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrąglało się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomijało się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższane były do pełnych złotych. Powyższa zasada zaokrąglania nie miała zastosowania do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych (głównie z uwagi na ich zazwyczaj niską wysokość).
Nowelizacja utrzyma ww. zasady i jednocześnie wprowadzi zmianę dotyczącą obliczania podstawy opodatkowania dochodów (przychodów) z: 1) odsetek od pożyczek (z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej), 2) odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, oraz 3) odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów (z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą) i pobieranych od nich kwot podatku.
Warto przy tym wyjaśnić, że w dotychczasowym stanie prawnym powyższe dochody (przychody) wraz z pobieranym od nich 19% podatkiem zaokrąglane były zgodnie z zasadami zawartymi w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej. W wyniku takiego zaokrąglania, w przypadku naliczenia skapitalizowanych odsetek w maksymalnej kwocie 2,49 zł, nie powstawał obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Oznaczało to, że niektóre lokaty oferowane przez banki (tzw. lokaty jednodniowe lub antypodatkowe) o ściśle określonej wartości (zależnej od ich rocznego oprocentowania) były całkowicie wolne od podatku dochodowego i pozwalały na większe oszczędności.
Po wejściu w życie nowelizacji, podstawy opodatkowania dochodów (przychodów)
z odsetek kapitałowych oraz pobierane od nich kwoty podatków będą zaokrąglane do pełnych groszy w górę. Pozwoli to w praktyce na jednolite opodatkowanie przychodów uzyskiwanych z tytułu odsetek kapitałowych bez względu na kwotę zdeponowanych środków finansowych i uzyskiwanych odsetek.
Podsumowując, biorąc pod uwagę skalę lokat antypodatkowych, nie jest to dobra wiadomość dla osób oszczędzających w ten sposób oraz banków. Według danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego na 31 sierpnia 2011 r., lokaty antypodatkowe stanowiły ok. 20% depozytów gospodarstw domowych w bankach posiadających tego typu produktu. Łączna wartość zgromadzonych przez banki tego typu środków przekroczyła 70 mld zł. Jak widać, lokaty te cieszyły się dość dużym zainteresowaniem, zatem ich brak na pewno odbije się na domowych budżetach oraz zmianie dotychczasowych sposobów oszczędzania. Zaś banki, które finansowały swoją działalność z tego typu lokat, narażone są na gwałtowny odpływ środków lub gwałtowny wzrost kosztów finansowania. Wiedziały one jednak od kilku miesięcy o wejściu w życie nowelizacji, stąd ryzyko płynności oraz ryzyko wyniku finansowego powinno zostać przez nie do tej pory ograniczone.
Aneta Wrona - Kłoczko
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna