Po zmianie przepisów, od 1 stycznia 2011 r. wymiaru czasu pracy nie obniżają święta, które przypadają w niedzielę oraz w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (art. 130 Kodeksu pracy). Przed tą nowelizacją jedynie święta, które przypadały w niedzielę, nie obniżały wymiaru czasu pracy. W praktyce zmiana przepisów oznacza, że za święta, które przypadają w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, np. w sobotę, nie trzeba oddawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy, tak jak miało to miejsce do końca 2010 r.
Pierwszy dzień Zielonych Świątek zawsze przypada w niedzielę, nie obniża więc wymiaru czasu pracy w maju 2012 r. Natomiast w tym roku 1 maja przypada we wtorek, a 3 maja w czwartek. Oznacza to, że każde z tych dwóch świąt obniży wymiar czasu pracy o 8 godzin (łącznie o 16 godzin), jeżeli wtorek i czwartek nie będą dla pracowników dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
PRZYKŁAD
Pracownicy biurowi pracują w firmie w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku. Natomiast pracownicy produkcyjni są zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy. Okres rozliczeniowy w zakładzie jest 1-miesięczny i odpowiada poszczególnym miesiącom kalendarzowym. Pracownicy produkcyjni pracują na podstawie harmonogramów czasu pracy, które są im przedstawiane na dany miesiąc kalendarzowy. W maju br. pracodawca zaplanował niektórym pracownikom produkcyjnym dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy w czwartek 3 maja, natomiast wtorek 1 maja mają wolny harmonogramowo. W przedstawionej sytuacji święta 1 i 3 maja obniżą o 16 godzin wymiar czasu pracy pracownikom zatrudnionym w biurze, ponieważ wtorki i czwartki są dla nich dniami pracy. Natomiast w przypadku pracowników, którzy pracują w równoważnym systemie czasu pracy, to, czy dojdzie do obniżenia czasu pracy, zależy od tego, czy 1 i 3 maja br. mają zaplanowany jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Pracownicy, którzy w harmonogramie mają zaplanowany 3 maja jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, przepracują o 8 godzin więcej.
Obliczając wymiar czasu pracy w maju br. należy:
Krok 1. Liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym pomnożyć przez 40 godzin
W maju 2012 r. występują 4 pełne tygodnie, a zatem 4 x 40 godzin = 160 godzin.
Krok 2. Do otrzymanej liczby godzin dodać iloczyn 8 godzin i liczby dni „wystających” poza pełne tygodnie, przypadających od poniedziałku do piątku
W maju 2012 r. są trzy takie dni, tj. 29, 30 i 31 maja, a zatem 160 godzin + 24 godziny = 184 godziny.
Krok 3. Od otrzymanej liczby godzin odjąć 8 godzin z tytułu każdego święta, które przypada w innym dniu niż niedziela lub w dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy
Chcesz poznać swoje prawa, skorzystaj z Kodeksu pracy 2012 z komentarzem >>
W maju 2012 r. występują trzy święta, tj. 1, 3 i 27 maja, które przypadają odpowiednio we wtorek, w czwartek i w niedzielę. Święto, które przypada w niedzielę, nie obniża wymiaru czasu pracy pracownikom. Natomiast święta 1 i 3 maja obniżą o 16 godzin wymiar czasu pracy pracownikom, dla których wtorek i czwartek są dniami pracy. Ich wymiar czasu pracy w maju br. wyniesie zatem: 184 godz. - 16 godz. = 168 godz. Jeżeli jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownicy mają wyznaczony wtorek lub czwartek, wówczas święto, które przypadnie w tym dniu, nie obniży im wymiaru czasu pracy. Zatem będą oni mieli do przepracowania w maju br. 176 godzin. Natomiast gdy pracownicy będą mieli wyznaczone jako dni wolne z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy wtorek i czwartek, wówczas będą mieli do przepracowania w maju br. 184 godziny.
Mimo różnej liczby godzin, jaką pracownicy mogą przepracować w maju br., to jeśli są oni wynagradzani stawką miesięczną, taka sytuacja nie wpłynie na wysokość ich wynagrodzenia. Jeżeli natomiast pracownicy są wynagradzani stawką godzinową, otrzymają różne wynagrodzenie w zależności od liczby przepracowanych godzin w maju br.
Należy przypomnieć, że w dni świąteczne obowiązuje zakaz pracy w placówkach handlowych. Zatem pracownicy pracujący w handlu powinni mieć wolne 1, 3 i 27 maja bez względu na zajmowane stanowisko. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że święto 27 maja przypada w niedzielę, a praca w placówkach handlowych w niedzielę nie jest zabroniona (art. 151 9a § 2 Kodeksu pracy). Pracę w placówkach handlowych mogą jedynie wykonywać osoby niezatrudnione na podstawie stosunku pracy, np. właściciele sklepów czy osoby pracujące na umowy cywilnoprawne.
Podstawa prawna:
- art. 130, art. 1519a Kodeksu pracy,
- art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.).
Marek Skałkowski
specjalista w zakresie prawa pracy
Więcej na temat czasu pracy w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń