Podatek akcyzowy od wyrobów węglowych
Obecnie obowiązujące zasady opodatkowania akcyzą wyrobów węglowych sprawiają poważne trudności podmiotom gospodarczym, ale także organom podatkowym. Jest to główna przyczyna nowelizacji przepisów akcyzowych. Najważniejsze zmiany, które mają spowodować uproszczenia w opodatkowaniu wyrobów węglowych dotyczą:
• prowadzenia ewidencji akcyzowej,
• przedmiotu opodatkowania akcyzą w zakresie obrotu wyrobami węglowymi,
• dokumentowania przemieszczenia wyrobów węglowych,
• opodatkowania ubytków wyrobów węglowych.
Akcyza na węgiel - nabycie wewnątrzwspólnotowe
Ewidencja akcyzowa (art. 91a ustawy akcyzowej)
Dotychczas prowadzenie ewidencji było warunkiem zwolnienia z akcyzy zużywanych wyrobów węglowych (m.in. w procesie produkcji energii elektrycznej i wyrobów energetycznych). Znowelizowana ustawa nie zawiera już tego zapisu. Oznacza to, że prowadzenie ewidencji nie będzie warunkiem zwolnienia z akcyzy zużywanych wyrobów węglowych.
Obowiązek prowadzenia ewidencji zostanie nałożony na pośredniczący podmiot węglowy dokonujący sprzedaży wyrobów węglowych finalnemu nabywcy węglowemu.
Ponadto obowiązek prowadzenia ewidencji zostanie nałożony na pośredniczący podmiot węglowy używający wyrobów węglowych:
• do celów zarówno objętych zwolnieniem, jak i nieobjętych zwolnieniem,
• w podziale na miesiące, masę, a także według nazwy i pozycji CN.
Ewidencja będzie mogła być zastąpiona ewidencją prowadzoną na potrzeby podatkowe lub księgowe inne niż podatek akcyzowy, pod warunkiem że będzie zawierała wszystkie wymagane dane.
Ponadto wprowadzono zmiany przepisów o charakterze porządkującym, tzn.:
• uzupełnienie katalogu danych, które powinna zawierać ewidencja wyrobów węglowych zużywanych do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy, o dane dotyczące zużywanych wyrobów oraz
• określenie początku terminu przechowywania faktur i dokumentów dostawy od daty ich wystawienia zamiast od daty ich potwierdzenia przez podmiot odbierający wyroby węglowe.
Zobacz: Ustawa z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym
Przedmiot opodatkowania akcyzą (art. 9a ust. 1 ustawy akcyzowej)
Znowelizowana ustawa przewiduje, że opodatkowanie wyrobów węglowych ma następować na ostatnim etapie obrotu nimi, czyli na etapie sprzedaży wyrobów finalnemu nabywcy. W związku z tym nastąpi rezygnacja z opodatkowania czynności na wcześniejszym etapie przez podmioty uczestniczące w obrocie wyrobami węglowymi, które nie są nabywcami finalnymi, a także rezygnacja z opodatkowania eksportu i dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych.
Zapraszamy na forum Księgowość
Zatem w przypadku wyrobów węglowych opodatkowaniu będą podlegały:
• sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju nabywcy finalnemu,
• nabycie wewnątrzwspólnotowe lub import wyrobów węglowych przez nabywcę finalnego,
• użycie wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy,
• użycie na terytorium kraju wyrobów węglowych przez finalnego nabywcę węglowego:
a) nabytych w ramach zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 1, do celów innych niż wskazane w art. 31a ust. 2 ustawy (za takie użycie należy również uznawać naruszenie warunków zwolnienia, o których mowa w art. 31a ust. 3, a także sprzedaż, eksport lub dostawę wewnątrzwspólnotową tych wyrobów przez finalnego nabywcę węglowego zamiast użycia ich do celów, o których mowa w art. 31a ust. 1),
b) uzyskanych w sposób inny niż w drodze nabycia,
c) jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży wyrobów węglowych finalnemu nabywcy węglowemu, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony w należnej wysokości,
• użycie lub sprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary,
• powstanie ubytków wyrobów węglowych.
Dokumentowanie przemieszczenia wyrobów węglowych (art. 31a ust. 3 ustawy akcyzowej)
Nie będzie już wymagane dokumentowanie przemieszczenia wyrobów węglowych na każdym etapie obrotu. W zamian za to wymagane będzie dokumentowanie odpowiednio: importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego lub sprzedaży tych wyrobów na ostatnim etapie obrotu. W związku z tym będzie możliwe zastąpienie dokumentu dostawy w przypadku importu dokumentami celnymi, a w innych przypadkach - fakturą.
Opodatkowanie ubytków wyrobów węglowych (art. 31a ust. 2 ustawy akcyzowej)
Znowelizowane przepisy przewidują rezygnację z opodatkowania wszystkich niedoborów wyrobów węglowych powstających w trakcie ich magazynowania przez nabywcę końcowego na rzecz opodatkowania tylko tych niedoborów, co do których stwierdzono, że brakujące wyroby węglowe zostały użyte do celów nieuprawniających do ich zwolnienia od akcyzy.
Wprowadzenie takiego systemu opodatkowania ubytków wyeliminuje przypadki nieracjonalnego obciążania podmiotu akcyzą w sytuacji powstania strat naturalnych wynikających z warunków ich przechowywania.
Zapraszamy na forum o podatkach
Zmiany definicji „pośredniczącego podmiotu węglowego”
Ustawodawca wprowadził zmiany w definicji „pośredniczącego podmiotu węglowego”, za który uważany będzie podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju:
• dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych lub
• używający wyrobów węglowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów nieobjętych zwolnieniem od akcyzy, lub
• używający wyrobów węglowych do celów objętych zwolnieniem od akcyzy i do celów niepodlegających opodatkowaniu akcyzą
- który pisemnie powiadomił właściwego naczelnika urzędu celnego o tej działalności. (art. 2 ust. 1 pkt 23a ustawy akcyzowej).
Ustawodawca wprowadził także nową instytucję - „finalnego nabywcy węglowego”, czyli podmiotu, który:
• nabywa na terytorium kraju, importuje lub nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby węglowe lub
• posiada uzyskane w sposób inny niż w drodze nabycia wyroby węglowe
- niebędącego pośredniczącym podmiotem węglowym.
(art. 2 ust. 1 pkt 23c ustawy akcyzowej).
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 2 ust. 1 pkt 23a i 23c, art. 9a ust. 1, art. 31a ust. 2-3, art. 91a ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626;
• ustawa z 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym - Dz.U. z 20 sierpnia 2013 poz. 939.
Magdalena Miklewska
prawnik, specjalista w zakresie VAT i akcyzy, autorka licznych publikacji z dziedziny VAT i akcyzy