Faktury wystawiane w euro i złotych - jaki kurs NBP?
Polski podatnik VAT świadczy usługi dla innego polskiego podatnika VAT. Na każdym zleceniu na usługę ustalana jest cena w euro. Stosuje się przy tym następujący zapis: „cena frachtu ustalana jest według kursu NBP ogłoszonego w dniu poprzedzającym rozładunek, zgodnie z art. 31a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług”. Odbiorca usługi akceptuje tylko faktury, na których jest wyliczenie kosztów usługi oraz VAT wyrażone w euro, a także wyliczenie kosztów usługi w złotych według kursu z dnia poprzedzającego wykonanie usługi (tj. rozładunku).
Czy tak wystawioną fakturę w siódmym dniu od wykonania usługi należy przeliczyć według kursu z dnia poprzedzającego dzień roboczy wystawienia faktury? Czy nie jest błędem korzystanie z wyliczenia na fakturze w złotych według kursu z dnia poprzedzającego wykonanie usługi? Na wystawionej fakturze cena jest wyrażona w euro i w złotych - z tym że kurs euro jest z poprzedniego dnia roboczego, ponieważ tak żąda odbiorca usługi (innych faktur nie akceptuje). Czy zastosowany kurs euro jest prawidłowy i nie ma potrzeby ponownego przeliczania faktury według kursu z dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury - czyli poprzedzającego siódmy dzień od dnia wykonania usługi?
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy faktura jest do zapłaty w euro (wówczas opisany sposób postępowania jest nieprawidłowy), czy też w złotych (wówczas stosowana procedura jest poprawna).
Kwoty VAT na fakturach należy wykazywać w złotych - bez względu na to, w jakiej walucie określone są kwoty na fakturze. Obowiązek ten wynika z § 5 ust. 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Na marginesie można wskazać, że od 1 stycznia 2014 r. będzie to wynikało z art. 106e ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa z o VAT). Niedopuszczalne jest zatem wystawianie faktur z polskim VAT wykazywanym w euro (nie ma natomiast przeszkód, aby VAT wyrażony w złotych był regulowany przez nabywcę w euro po dowolnym, ustalonym przez strony kursie przeliczeniowym).
VAT wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określone są kwoty w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy - przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza.
Nie ma też jednak przeszkód, aby faktury były wystawiane w dwóch walutach - np. w euro oraz w złotych. Takie rozwiązanie jest właściwe jednak tylko w przypadkach, gdy faktura dotyczy należności wyrażonej początkowo w jednej walucie (np. w euro), która jednak do zapłaty jest w walucie drugiej (np. w złotych). W takich przypadkach strony mogą ustalić dowolny kurs przeliczeniowy - np. z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wykonania usługi. Co istotne, jeżeli drugą walutą na takich fakturach jest złoty, nie mają zastosowania przepisy art. 31a ustawy o VAT - czyli przepisy określające kursy przeliczeniowe stosowane do celów VAT. Kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania nie są bowiem w takich przypadkach wyrażone w walucie obcej.
Kto musi przejść na księgi rachunkowe od 2014 r.
Jeżeli w przedstawionym stanie faktycznym ma miejsce taka właśnie sytuacja (tj. jeżeli faktury są do zapłaty w złotych), Państwa postępowanie jest dopuszczalne - czyli nie ma potrzeby stosowania dodatkowego kursu przeliczeniowego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (w przypadkach gdy obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT - z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury, o ile zostanie ona wystawiona nie później niż w siódmym dniu, licząc od dnia wykonania usługi).
Inaczej rzecz by się miała, gdyby w przedstawionej sytuacji zapłata (a przynajmniej część netto należności) była należna w euro. Wówczas kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania byłyby na fakturach określone w walucie obcej, a w konsekwencji - konieczne byłoby przeliczanie do celów VAT tych faktur. W takiej sytuacji należałoby zastosować kurs przeliczeniowy z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego, którym jest nie ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wyładunku, lecz - zakładając, że faktura jest wystawiana dzień lub kilka dni później - ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.
Przykład
Polski podatnik 10 września wykonał usługę na rzecz innego polskiego podatnika. Należność z tytułu wykonania usługi to 1000 euro netto + VAT (do zapłaty w euro po określonym przez strony kursie przeliczeniowym). Faktura dokumentująca tę usługę zostaje wystawiona 17 września. W takiej sytuacji podatnik powinien przeliczyć kwotę 1000 euro na złote według kursu średniego euro ogłoszonego przez NBP (względnie według ostatniego kursu wymiany opublikowanego na ten dzień przez Europejski Bank Centralny) na dzień 16 września 2013 r. Zastosowanie innego (ustalonego przez strony) kursu przeliczeniowego do celów VAT nie jest w takim przypadku możliwe.
Inaczej byłoby, gdyby podatnik miał zapłacić równowartość w złotych 1000 euro + VAT. W takiej sytuacji kwota równowartości euro w złotych mogłaby zostać przeliczona na złote według dowolnego, ustalonego przez strony kursu - np. według kursu średniego euro ogłoszonego przez NBP na dzień 9 września 2013 r. W takim przypadku dodatkowe przeliczanie do celów VAT faktury nie byłoby konieczne.
Na zakończenie należy wskazać, że żądania nabywców towarów i usług nie mają z punktu widzenia obowiązków określonych przepisami VAT znaczenia. Jeżeli zatem w przedstawionym stanie faktycznym ma miejsce druga ze wskazanych sytuacji - okoliczność, że nabywca nie akceptuje innych faktur, nie stanowi okoliczności łagodzącej.
TOMASZ KRYWAN
prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor wielu publikacji z zakresu podatków
Podstawy prawne
• § 5 ust. 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360; ost.zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 1428)
• art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35)
Poznaj pierwszą w Polsce Platformę Rachunkowości Budżetowej przygotowaną z myślą o księgowych w budżecie. Skorzystaj z bezpłatnego dostępu przez 30 dni! Szczegóły promocji znajdziesz na www.inforrb.pl.