INFORFK: Branże, dla których w 2014 r. zmienił się termin ustalania obowiązku podatkowego
Faktura VAT dla konsumenta tylko na żądanie
Nie, od początku tego roku nie ma Pan obowiązku wystawiania faktur dla wszystkich klientów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej. Obowiązek wystawienia faktury ma Pan tylko w sytuacji, gdy klient zgłosi żądanie wystawienia faktury. Takie żądanie klient musi zgłosić w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono mu towar lub wykonano na jego rzecz usługę. Szczegóły w uzasadnieniu.
Od 1 stycznia 2014 r. zasady wystawiania faktur są w przeważającej części regulowane przez przepisy ustawy o VAT. W art. 106b ustawodawca wymienił wprost przypadki, w których podatnik ma obowiązek wystawić fakturę. Należą do nich:
1) sprzedaż, a także dostawa towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 ustawy o VAT, dokonywane na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT.
Nowe zasady odliczania VAT od samochodów w 2014 roku
Obowiązek podatkowy w VAT w 2014 r. - zasady ogólne
W wymienionych sytuacjach podatnik ma bezwzględny obowiązek wystawienia faktury. W grupie czynności, które objęto bezwzględnym obowiązkiem fakturowania, nie znalazła się sprzedaż dokonywana na rzecz konsumentów. Nie oznacza to jednak, że konsumenci zostali od Nowego Roku pozbawieni prawa do żądania wystawienia na ich rzecz faktur.
Kwestia ta została uregulowana w art. 106b ust. 3 ustawy o VAT. Z przepisu tego o wynika, że na żądanie nabywcy towaru lub usługi, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonaną na rzecz konsumenta, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Zasada wystawiania faktur na żądanie została także wprowadzona w przypadku nabywania towarów lub usług od podatników, którzy korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 i 113 ustawy o VAT.
UWAGA!
Podatnik ma obowiązek wystawić fakturę konsumentowi, jeżeli zgłosił on takie żądanie w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Terminy do zgłaszania przez konsumenta żądania wystawienia faktury
| Termin zgłoszenia przez konsumenta żądania wystawienia faktury | Czy podatnik ma obowiązek wystawienia faktury |
| Trzy miesiące, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. | Tak, podatnik ma obowiązek wystawienia faktury |
| Po upływie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. | Nie, podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury. Może to jednak zrobić |
Jak zatem wynika z przywołanych przepisów, od 1 stycznia 2014 r. nie ma Pan obowiązku dokumentowania fakturą każdej sprzedaży na rzecz konsumenta. Jeżeli jednak konsument zwróci się do Pana o wystawienie takiej faktury w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczył mu Pan towar lub wykonał na jego rzecz usługę bądź otrzymał Pan od niego całość lub część zapłaty, ma Pan obowiązek wystawienia faktury. Po przekroczeniu tego terminu nie ma Pan obowiązku wystawienia faktury. Może Pan jednak to zrobić.
PRZYKŁAD
Marcin Nowak wykonuje na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej usługi remontowe. Remont u jednego z jego klientów zakończył się 20 stycznia br. Klient zgłosił żądanie wystawienia faktury na początku lutego br. Marcin Nowak ma obowiązek wystawić mu fakturę. Jeżeli klient zgłosiłby się do niego o wystawienie faktury np. w czerwcu br., Marcin Nowak mógłby odmówić jej wystawienia. Obowiązek wystawienia faktury w tym przypadku ciążył na nim do końca kwietnia br.
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 106b ust. 1 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1608
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT, autor licznych publikacji z zakresu podatku od towarów i usług