W dniu 4 marca 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 208). Głównym założeniem nowelizacji jest dostosowanie polskich przepisów prawa pracy do zmian na polskim rynku pracy, w tym w związku ze zwiększającą się liczbą podmiotów zagranicznych funkcjonujących w Polsce a świadczących usługi na świecie oraz koniecznością poprawy konkurencyjności polskiego rynku pracy na arenie międzynarodowej.
Praca na rzecz zagranicznego pracodawcy przy świadczeniu usług transgranicznych
Na polskim rynku pracy coraz częściej mamy do czynienia z pracą nie tylko na rzecz zagranicznych pracodawców, ale także z pracą związaną ze świadczeniem usług transgranicznych, czyli z przypadkami kiedy odbiorcą naszych usług jest podmiot zagraniczny. Nie jest niczym dziwnym, że u zagranicznych pracodawców, czy też zagranicznych odbiorców usług transgranicznych obowiązuje inny rozkład tygodnia pracy oraz inny kalendarz świąt. Zdarza się zatem, że u tych pracodawców lub podmiotów tydzień pracy rozpoczyna się w czwartek, a kończy w niedzielę.
Czy do kontraktu menedżerskiego stosuje się przepisy kodeksu pracy
Praca w niedzielę i święta
W ostatnim czasie problematycznym stało się świadczenie pracy przez polskich pracowników w niedzielę i święta, gdyż zgodnie z obowiązującymi dotychczas przepisami jedynie w ściśle określonych przypadkach praca w te dni w Polsce jest dozwolona. Wśród tych przypadków nie była jednak przewidziana praca na rzecz zagranicznego pracodawcy przy świadczeniu usług transgranicznych. W rezultacie pracodawcy działający na terenie Polski, ale świadczący swoje usługi poza terytorium naszego kraju musieli posiłkować się dostępnymi regulacjami prawa pracy pozwalającymi w pewnym sensie na wykonywanie pracy w niedziele i święta, takimi jak system pracy zmianowej lub ciągłej. Niemniej jednak korzystanie z takich systemów pracy nie stanowiło odpowiedzi na zapotrzebowania pracodawców, dla których niedziele i polskie święta są najzwyczajniej dniami pracującymi.
Elastyczny czas pracy korzystny dla pracowników i pracodawców
Świadczenie usług odbieranych poza terytorium kraju
W odpowiedzi na pojawiające się problemy ustawodawca nowelizacją rozszerzył katalog przypadków określonych w art. 15110 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm., dalej „Kodeks pracy”), w których praca w niedzielę i święta jest dozwolona. Zgodnie z nowelizacją w te dni dozwolona będzie także praca polegająca na świadczeniu usług odbieranych poza Polską, jeśli dla odbiorcy tych usług niedziela i polskie dni świąteczne są dniami pracy. Warunkiem jest jednak, aby praca ta była wykonywana z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych.
Zmiana czasu pracy wymaga zgody pracowników
Z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej i urządzeń telekomunikacyjnych
Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że środkami komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1422), do której odsyłają nowe przepisy Kodeksu pracy, są rozwiązania techniczne, takie jak m.in. urządzenia teleinformatyczne, czy narzędzia programowe, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość, w szczególności za pośrednictwem poczty elektronicznej.
Natomiast urządzeniami telekomunikacyjnymi, w rozumieniu mających zastosowanie przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800), są urządzenia elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji.
Elastyczny czas pracy - co warto wiedzieć?
Zgodnie z nowelizacją przewidziano także, że praca w niedziele i dni wolne od pracy w Polsce będzie dopuszczalna również w przypadku prac umożliwiających świadczenia usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych, odbieranych poza Polską.
Pracodawca musi zapewnić dzień wolny
Na pracodawcę został jednocześnie nałożony obowiązek, zgodnie z którym pracownikowi wykonującemu w niedziele i święta prace polegającą na świadczeniu usług lub wykonywaniu prac umożliwiających świadczenie usług odbieranych poza terytorium naszego kraju z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych, pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny od pracy.
Podsumowując, nowe przepisy prawa pracy wprowadzają istotne zmiany z punktu widzenia możliwości wykonywania pracy w niedzielę i święta w przypadku pracowników podmiotów zagranicznych funkcjonujących na terenie Polski lub podmiotów świadczących usługi na rzecz podmiotów zagranicznych. Nowe regulacje mają na celu przede wszystkim umożliwienie odpowiedniego dostosowania rozkładu pracy takich pracowników. W praktyce okaże się, czy dzięki tym zmianom w rzeczywistości wzrośnie konkurencyjność polskich pracowników i polskiego rynku pracy na arenie międzynarodowej.
Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy
Maciej Szulikowski
radca prawny i partner zarządzający