Z najnowszych danych Ministerstwa Finansów dotyczących rozliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za 2006 rok wynika, że rośnie liczba podatników opłacających podatek w tej formie z tytułu najmu. Natomiast maleje liczba przedsiębiorców opłacających ryczałt z działalności gospodarczej. Taka tendencja utrzymuje się już od kilku lat.
I tak, liczba podatników uzyskujących przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze w 2004 roku w porównaniu z 2003 rokiem wzrosła o 24 313, w 2005 roku o 23 370, a w 2006 roku o dalsze 21 437 osób.
W przypadku osób płacących ryczałt z pozarolniczej działalności gospodarczej jest odwrotnie. Tylko w 2006 roku w porównaniu z 2005 rokiem liczba podatników rozliczających swoją firmę w tej formie zmniejszyła się o 4356.
Zdaniem ekspertów wskazana tendencja nie powinna dziwić. Po pierwsze, rośnie popularność inwestycji w nieruchomości. Po drugie, ryczałt z działalności gospodarczej nie dla wszystkich jest formą opłacalną.
- Najem m.in. ze względu na wciąż rosnące ceny nieruchomości wraca do łask - wskazują specjaliści.
Nie ma kosztów
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest formą opodatkowania przewidzianą przede wszystkim dla niewielkich firm. Nie wszyscy jednak mogą ją wybrać. Ustawodawca przewidział ograniczenia, jeśli chodzi o możliwość opłacania ryczałtu przez przedsiębiorców zarówno pod względem rodzaju prowadzonej działalności, jak i osiąganego obrotu (po przekroczeniu limitu obrotów 250 tys. euro rocznie opłacanie ryczałtu nie jest możliwe).
Według Beaty Hudziak, menedżera, doradcy podatkowego w HLB Frąckowiak i Wspólnicy, podatnik wybierający omawianą formę rozliczenia nie ma możliwości uwzględniania ponoszonych wydatków w kosztach uzyskania przychodów, które wpływałyby bezpośrednio na wysokość uzyskiwanego przychodu i tym samym wysokość płaconego podatku.
- Stąd też być może tendencja spadkowa w zakresie opodatkowania ryczałtem przychodów z działalności gospodarczej. W tym bowiem przypadku podatnicy z reguły ponoszą wydatki, które mogą być kosztem w przypadku wyboru formy rozliczenia podatkowego na zasadach ogólnych - wyjaśniła Beata Hudziak.
Także Hanna Filipczyk, menedżer w Accreo Taxand, uważa, że dla wielu podatników prowadzących działalność gospodarczą ryczałt jest mniej korzystny od opodatkowania według przykładowo 19-proc. stawki liniowej PIT.
- Jest tak zwłaszcza ze względu na fakt, że - w odróżnieniu od ryczałtu - ta ostatnia forma umożliwia rozliczenie wydatków jako kosztów uzyskania przychodów. Pozwala to niejednokrotnie na istotne obniżenie podstawy opodatkowania i - w porównaniu z podatkiem zryczałtowanym - daje efekt w postaci niższej efektywnej stawki podatkowej - dodała Hanna Filipczyk.
Osoby zarabiające na najmie coraz chętniej dokonują swoich rozliczeń podatkowych w formie ryczałtu. Jak twierdzi Hanna Filipczyk, można sądzić, że przyczyną wzrostu liczby podatników korzystających z tej formy opodatkowania jest w ostatnim czasie rosnąca popularność inwestycji w nieruchomości.
- Podatnicy nabywają mieszkania celem ich odprzedaży za kilka lat, gdy ich wartość znacznie wzrośnie; do momentu sprzedaży lokale wykorzystywane są natomiast do czerpania dochodów z najmu - argumentowała Hanna Filipczyk.
Nieruchomości to inwestycja
Także Beata Hudziak uważa, że tendencja wzrostowa w zakresie wyboru opodatkowania ryczałtem, przychodów z najmu może wynikać z dwóch aspektów.
- Po pierwsze, widoczna jest na rynku tendencja wzrostowa w zakresie czynionych inwestycji budowlanych, zakupu mieszkań przez osoby, które już posiadają jedną nieruchomość. Ta druga z nieruchomości jest wówczas z reguły wykorzystywana dla celów najmu i stanowi odrębne źródło dochodu dla tych osób. Po drugie, w przypadku najmu nieruchomości nakłady, które mogłyby stanowić koszt podatkowy - w przypadku wyboru przez podatnika innej formy rozliczania - nie stanowią istotnej wartości, która mogłaby wpływać na wysokość dochodu do opodatkowania - wyjaśniła ekspert HLB Frąckowiak i Wspólnicy.
Dodała także, że z pewnością istotna jest również stawka podatku, która przy wyborze omawianej formy opodatkowania jest niższa niż w przypadku rozliczania uzyskiwanych dochodów z najmu w ramach działalności gospodarczej.
Ryczałt dla najmu to korzyść
Rosnąca liczba podatników płacących ryczałt z najmu nie jest spowodowana wyłącznie wzrostem inwestycji w nieruchomości.
Piotr Kiciński, konsultant podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe, stwierdził w rozmowie z nami, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest dogodną formą opodatkowania przychodów uzyskiwanych z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.
- Co prawda, wybierając taką formę opodatkowania, podatnicy nie mogą zmniejszyć podstawy opodatkowania o poniesione koszty, to jednak niska stawka podatkowa (8,5 proc.) powoduje, że uproszczony sposób rozliczenia z fiskusem jest dla tych osób atrakcyjny. Nawet w przypadku przekroczenia limitu 4 tys. euro i opodatkowanie stawką 20-proc. nie zmniejsza atrakcyjności takiego rozwiązania - wskazał Piotr Kiciński.
Tłumaczył również, że osoby wynajmujące mieszkania na małą skalę nie ponoszą kosztów, które mogłyby zmniejszyć podstawę opodatkowania na zasadach ogólnych (według stawki 19 proc.) w taki sposób, aby tradycyjna forma rozliczenia była korzystniejsza od ryczałtu.
- Dodatkową zaletą wyboru opodatkowania w formie ryczałtu jest to, że osoby osiągające przychód z tytułu najmu nie są zobowiązane do prowadzenia ewidencji osiąganych przychodów (pod warunkiem że ich wysokość wynika z umowy zawartej na piśmie). Dlatego też liczba podatników, którzy wybrali omawianą formę rozliczania, systematycznie wzrasta i z tego powodu jest wysoce prawdopodobne, że taka tendencja będzie się utrzymywać - podkreślił nasz rozmówca.
Także Hanna Filipczyk podkreśliła, że ryczałt od przychodów z tytułu najmu często okazuje się korzystną formą ich opodatkowania. W przypadku braku istotnych kosztów, w tej formie nieujmowanych w kalkulacji podstawy opodatkowania, ryczałt prowadzi do stosunkowo niskich obciążeń fiskalnych (zwłaszcza gdy ze względu na nieprzekroczenie progu przychodów zastosowanie znajduje stawka 8,5-proc.). Wśród zalet tej formy należy wymienić również możliwość rozliczenia z małżonkiem i uproszczone obowiązki ewidencyjne (a wręcz brak obowiązku prowadzenia ewidencji, w przypadku gdy wysokość osiąganych przychodów wynika z umowy pisemnej).
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rozliczanie ryczałtu
250 tys. euro wynosi limit obrotu rocznego z działalności gospodarczej, po przekroczeniu którego nie można płacić ryczałtu. Od przyszłego roku limit ten wyniesie 150 tys. euro.
4 tys. euro wynosi limit obrotu m.in. z najmu, po przekroczeniu którego ryczałt należy płacić według 20-proc. stawki zamiast 8,5-proc.
Ewa Matyszewska