Takie m.in. zmiany wprowadza nowelizacja ustawy o rachunkowości z 18 marca 2008 r. Warto zapoznać się z przepisami przejściowymi, które wskazują, jak przed wymienioną datą graniczną uzyskać certyfikat księgowego bez konieczności zdawania egzaminu.
Złożenie wniosku przed 31 grudnia 2008 r.
Jeżeli wniosek o wydanie certyfikatu księgowego złożymy przed 31 grudnia 2008 r., to będzie rozpatrywany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 5 ustawy o rachunkowości (czyli rozporządzenia Ministra Finansów z 18 lipca 2002 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych). Przypomnijmy, jakie warunki określają te przepisy. Otóż osoba chcąca uzyskać certyfikat księgowego musi:
l złożyć oświadczenie, że posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych, nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa popełnione umyślnie oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości,
l spełnić co najmniej jeden z poniższych warunków:
a) udokumentowaną trzyletnią praktykę w księgowości oraz posiadane wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na jednym z kierunków ekonomicznych o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,
b) udokumentowaną trzyletnią praktykę w księgowości, posiadane wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne oraz ukończone studia podyplomowe z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych.
Złożenie wniosku od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2010 r.
Jeżeli wniosek o wydanie certyfikatu księgowego zostanie złożony od 1 stycznia 2009 r., ale przed 30 czerwca 2010 r., to będzie rozpatrywany zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości z 18 marca 2008 r. Oznacza to, że osoba chcąca uzyskać certyfikat księgowego bez zdawania egzaminu musi wykazać, że:
l ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
l nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy,
l posiada trzyletnią praktykę w księgowości i wykształcenie:
a) wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, lub
b) uzyskane w ramach studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, poprzedzone studiami magisterskimi lub równorzędnymi.
Należy jednak zauważyć, że w związku ze zmianą pojęcia „praktyki w księgowości” osoby składające wnioski o wydanie certyfikatu księgowego po 31 grudnia 2008 r. będą musiały udokumentować praktykę wynikającą ze stosunku pracy w wymiarze pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, zaś umowa cywilnoprawna musi być odpłatna i zawarta z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Do 31 grudnia 2008 r. za praktykę w księgowości uważa się wykonywanie - na podstawie stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem ewidencji własnej działalności gospodarczej - czynności:
1) o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2, 4 lub 5 ustawy o rachunkowości, na zasadach w niej określonych, tj. obejmujących:
l prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
l wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
l sporządzanie sprawozdań finansowych, lub
2) w ramach badania sprawozdania finansowego, pod nadzorem biegłego rewidenta.
Od 1 stycznia 2009 r. jako praktykę w księgowości uważa się wykonywanie - na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, odpłatnej umowy cywilnoprawnej zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej - następujących czynności:
1) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, lub
2) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub
3) sporządzanie sprawozdań finansowych, lub
4) badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.
Złożenie wniosku po 30 czerwca 2010 r.
Po 30 czerwca 2010 r. nie będzie możliwości otrzymania certyfikatu księgowego bez konieczności zdawania egzaminu sprawdzającego kwalifikacje.
l ustawa z 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości - Dz.U. Nr 63, poz. 393
Paweł Muż
ekonomista, księgowy