Wszystkie transakcje, np. zakup środków trwałych czy wpłata zaliczki na poczet przyszłej dostawy, należy ewidencjonować, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Jeżeli więc nabywca towaru wpłaca część środków na poczet przyszłej dostawy, należy postępować zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten stanowi, że jeżeli przed wydaniem towarów dostawca otrzymał część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, w tej części obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania. W związku z tym powyższe operacje w księgach rachunkowych mogą zostać odzwierciedlone w następujący sposób:
1. Wpłata zaliczki na środek trwały na konto sprzedawcy - w wartości przelewu: strona Wn konta 240 - Inne rozrachunki, strona Ma konta 130 - Rachunek bankowy,
2. Faktura VAT wystawiona przez sprzedawcę na kwotę zaliczki: strona Wn konta 225 - Rozliczenie VAT naliczonego - wartość VAT naliczonego, strona Wn konta 300 - Rozliczenie zakupu - wartość netto zaliczki, strona Ma konta 240 Inne rozrachunki - wartość brutto zaliczki.
Faktura korygująca
Jeżeli jednak dostawca nie dostarczy towaru i musi zwrócić otrzymane środki pieniężne, zobowiązany jest wystawić fakturę korygującą. Podobnie będzie w przypadku, gdy otrzymana zaliczka przewyższyła wartość brutto towaru. Zasady wystawiania faktur korygujących oraz dane, które powinny być w nich zawarte, określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (par. 16 i 17).
W księgach rachunkowych faktura korygująca może zostać ujęta w następujący sposób: strona Wn konta 240 - Inne rozrachunki - wartość brutto, strona Ma konta 225 - Rozliczenie VAT naliczonego - wartość VAT naliczonego, strona Ma konta 300 - Rozliczenie zakupu - wartość netto zaliczki.
Potwierdzenie odbioru
Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami sprzedawca zobowiązany jest do posiadania potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Stanowi ono podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu odpowiednio za miesiąc lub kwartał.
Warto jednak pamiętać, że jeszcze w tym roku przepis ten przestanie obowiązywać. Przypomnijmy, że 11 grudnia 2007 r. sygn. akt U6/06 (Dz.U. nr 235, poz. 1735) Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis ten niezgodny jest z art. 29 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz z art. 92 ust. 1 i z art. 217 konstytucji. W związku z tym przepis traci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, czyli 19 grudnia 2008 r.
Zgodnie z uzasadnieniem wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez podatnika-nabywcę w pewnych sytuacjach może uniemożliwić obniżenie przez podatnika-sprzedawcę podatku należnego ze względu na okoliczności od niego niezależne. Przykładem takiej sytuacji jest zmiana adresu bądź siedziby przez podatnika-nabywcę, nieodbierania przez niego korespondencji. Trybunał podkreślił, że zaskarżony przepis, wprowadzając dodatkowy warunek materialnoprawny, od którego zależy możliwość odliczenia podatku, modyfikuje na niekorzyść podatnika podstawę opodatkowania ze względu na okoliczności, na które podatnik-sprzedawca nie ma wpływu.
Rozliczenie transakcji
Jeżeli jednak sprzedawca nie wystawi faktury korygującej, a towar zostanie dostarczony (przyjęcie środka trwałego do używania: strona Wn konta 010 - Środki trwałe, strona Ma konta 300 - Rozliczenie zakupu), transakcję należy rozliczyć.
W przypadku gdy faktura zaliczkowa nie obejmowała całej ceny brutto towarów, po ich wydaniu sprzedawca wystawia fakturę końcową. W tym przypadku sumę wartości towarów pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności. Faktura końcowa powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towarów. Nie ma natomiast obowiązku wystawiania faktury końcowej w przypadku, gdy faktura zaliczkowa objęła całą cenę brutto towaru.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jak rozliczyć korektę
Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
l Art. 46 ust. 5 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
l Art. 19 ust. 1-5 i ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
l Par. 14 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).