Do egzekucji świadczeń pieniężnych z wynagrodzeń za pracę zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Pracodawca wezwany przez komornika do przekazywania wierzycielowi lub komornikowi kwot egzekwowanych z wynagrodzenia jest zobowiązany do zastosowania się do wezwania pod rygorem kary. Dokonując potrąceń z wynagrodzenia, pracodawca musi również stosować się do zapisów Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, potrąceniu podlegają tylko następujące należności:
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108,
5) kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który nie przysługuje wynagrodzenie.
Innych potrąceń z wynagrodzenia można dokonać wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. W celu łatwego wyodrębnienia potrącanych kwot wskazane jest ich rejestrowanie na odrębnym koncie rozrachunkowym, np. „Potrącenia z wynagrodzeń”, ponieważ:
1) przekazywanie wierzycielowi/komornikowi kwot egzekwowanych z wynagrodzenia jest obowiązkiem pracodawcy,
2) wydatki poniesione przez pracodawcę w związku z obsługą egzekucji z wynagrodzenia nie są objęte tytułem wykonawczym,
3) nie jest też możliwe potracenie wydatków związanych z obsługą zajętych kwot z wynagrodzenia pracownika
- koszty obsługi zajęć komorniczych z wynagrodzeń pracowniczych, w tym prowizje bankowe od przekazywanych kwot, należy potraktować jak wszystkie inne wydatki o charakterze ogólnym. Nie ma podstaw, aby wyłączyć je z kosztów podatkowych.
Przykład
W lipcu 2008 r. pan Jan Kowalski otrzymał wynagrodzenie brutto w wysokości 3500 zł. Z wynagrodzenia potrącono następujące kwoty:
1) składki ZUS ogółem (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne) - 751,66 zł,
2) podatek dochodowy - 270 zł,
3) zajęcie komornicze - 300 zł,
4) nierozliczona w terminie zaliczka na zakupy - 100 zł.
Opłata za przelew na konto komornika - 2,50 zł. Zgodnie z polityką rachunkowości spółki koszty są ujmowane w księgach rachunkowych wyłącznie w układzierodzajowym. Dorozliczenia potrąceń z wynagrodzeń innych niż rozliczenia publicznoprawne stosuje się dodatkowe konto rozliczeniowe „Potrącenia z wynagrodzeń”.
Ewidencja księgowa
1. Wynagrodzenie brutto:
Wn „Wynagrodzenia” 3500
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 3500
2. Składki ZUS:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 751,66
Ma „Rozrachunki z ZUS” 751,66
3. Podatek dochodowy:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 270
Ma „Rozrachunki z US” 270
4. Zajęcie komornicze:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 300
Ma „Potracenia z wynagrodzeń” 300
- w analityce „Zajęcia komornicze”
5. Potrącenie zaliczki na zakupy:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 100
Ma „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 100
6. Przelew na konto komornika kwoty potrąconej z wynagrodzenia:
Wn „Potracenia z wynagrodzeń” 300
- w analityce „Zajęcia komornicze”
Ma „Rachunek bankowy” 300
7. Opłata za przelew w związku z przekazaniem potrąconej kwoty komornikowi:
Wn „Usługi obce” 2,50
Ma „Rachunek bankowy” 2,50
8. Wypłata wynagrodzenia:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 2078,34
Ma „Rachunek bankowy” 2078,34
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Stosowanie konta „Potrącenia z wynagrodzeń” ma na celu ułatwienie rozliczeń różnego rodzaju potrąceń. Nie w każdej firmie szczegółowość zaproponowana w przykładzie jest zasadna i optymalna. W niektórych jednostkach, zwłaszcza zatrudniających niewielką liczbę pracowników, można zrezygnować z tego konta i dokonywać rozliczenia przekazywanych wierzycielom kwot wprost na koncie służącym do rozliczania wynagrodzeń.
Anna Dyczkowska
księgowa z licencją MF
Podstawa prawna:
• art. 87-91 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.),
• art. 880-888 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn.zm.).