Należy się spodziewać, że w najbliższy latach procesy te nasilą się. Specjaliści przewidują, że sztuczna inteligencja będzie w coraz większym stopniu zastępowała „omylnego” człowieka.
Z drugiej strony należy podkreślić rosnące znaczenie tzw. kompetencji miękkich, czyli umiejętności współpracy, w tym komunikacji z innymi. W tym obszarze komputery jeszcze długo nie zastąpią człowieka, ponieważ trudno jest zaprogramować maszynę w taki sposób aby kierowała się empatią, o ile to w ogóle możliwe.
Co warte podkreślenia, można spodziewać się większej roli osób, które będą w stanie zaprojektować system kontroli wewnętrznej w przedsiębiorstwie, który obejmie również nadzór nad czynnościami zautomatyzowanymi. I tutaj również wzrośnie zapotrzebowanie na umiejętności analityczne, łączenie wiedzy z różnych obszarów czy umiejętność weryfikowania wiarygodności źródła danych.
Szczególną kompetencję stanowić będzie właściwe zarządzanie zespołami ludzkimi, które skutecznie wykonywać będą swoje zadania a także podnoszenie efektywności firm poprzez diagnozowanie luk w systemach sprzyjających marnotrawstwu czy nadużyciom.
Kluczową rolę w tych procesach odgrywać będzie „księgowy przyszłości”, posiadający nie tylko wiedzę i doświadczenie, ale również umiejętności analitycznego i krytycznego myślenia, skuteczny organizator systemów kontrolnych, potrafiący współpracować z innymi działami firmy w celu zwiększania jej konkurencyjności na rynku.
Problem jednak leży w tym, że istniejący system kształcenia głównych księgowych nie sprzyja rozwijaniu takich kompetencji. Szkoleniowcy kładą nacisk na tzw. umiejętności twarde, czyli wiedzę z zakresu rachunkowości i podatków, pomijając nawet tak ważny obszar zainteresowań głównego księgowego jak analiza finansowa, która pozwala z wyprzedzeniem ostrzec zarząd przed pojawiającymi się problemami w zakresie płynności czy rentowności.
Księgowy to ważny partner zarządu, wspierający w osiąganiu celów biznesowych a to wymaga znacznie szerszych kompetencji niż właściwe rejestrowanie i prezentowanie danych finansowych firmy.
Dlatego tak ważne jest przeprogramowanie systemu kształcenia księgowych i położenie nacisku na równomierny rozwój w zakresie dotychczas przypisywanych księgowemu kompetencji, jak znajomość rachunkowości czy podatków, ale także prawa gospodarczego, analizy finansowej, zarządzania finansami, organizowania pracy zespołu finansowo-księgowego, w tym motywowania, projektowania i nadzorowania systemów kontroli wewnętrznej w firmie opartego na oszacowanym ryzyku wystąpienia niekorzystnych dla niej zdarzeń gospodarczych.
Księgowy, który rozwija wymienione wyżej kompetencji będzie wysoko cenionym ekspertem, poszukiwanym na rynku pracy, ponieważ wykorzystanie jego wiedzy i umiejętności może zapobiec poważnym problemom firmy. W przypadku wystąpienia negatywnych zjawisk w przedsiębiorstwie jego kompetencje mogą stanowić klucz do wyjścia z trudnej sytuacji i powrotu na ścieżkę rozwoju.
Karolina Kaszubowska, Biegły rewident