Księgowi, podobnie jak biegli rewidenci i doradcy podatkowi, chcą mieć własną korporację. Pozwoli to - ich zdaniem - wyrównać poziom usług wszystkich księgowych, ale też zagwarantuje większe bezpieczeństwo klientów. Resort finansów przygotował wprawdzie projekt zmian, które mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2008 r., ale nie ma w nim mowy o utworzeniu odrębnej korporacji. Ministerstwo ograniczyło się jedynie do przeniesienia części przepisów dotyczących usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych z rozporządzenia ministra finansów z 18 lipca 2002 r. w tej sprawie (Dz.U. nr 120, poz. 1022 z późn. zm.) do nowego rozdziału 8a ustawy o rachunkowości. W ustawie zostanie również zdefiniowane usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Rozwiązania te nie satysfakcjonują jednak środowiska księgowych.
Księgowi liczą na więcej
- W obecnym stanie prawnym status zawodu księgowego nie jest uregulowany - zauważa Zofia Podhorecka, prezes i główna księgowa w Auxilium z Krakowa.
Dodaje, że jedynie przepisy ustawy o finansach publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) zawierają wymogi, które należy spełnić, by zajmować stanowisko głównego księgowego w jednostkach finansów publicznych.
Jak zauważa Monika Nowecka, partner w Mazars & Guérard Audyt Polska, dla pozostałych jednostek takie regulacje niestety nie istnieją. Każda inna jednostka może więc zatrudniać na stanowisko księgowego osobę nieposiadającą wykształcenia ekonomicznego.
Zdaniem Radosława Osmólskiego, prezesa zarządu FPA Group, mówiąc o kwestii uregulowania zawodu księgowego, pod uwagę wziąć trzeba również ustawę o rachunkowości oraz rozporządzenie ministra finansów dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg.
- Wymienione tam regulacje stanowią swego rodzaju weryfikację zawodu księgowego. Przecież każda osoba, która chce usługowo prowadzić księgi rachunkowe, musi posiadać odpowiedni certyfikat. W związku z tym zainteresowani muszą spełnić konkretne wymagania i warunki - stwierdza nasz rozmówca.
Tymczasem zdaniem Moniki Noweckiej z Mazars & Guérard Audyt Polska, odpowiednie uregulowania powinny odnosić się do obydwu grup: zarówno do osób zatrudnionych etatowo, jak również trudniących się usługowym prowadzeniem ksiąg, ponieważ obecne wymogi prawne odnoszą się tylko do kryteriów umożliwiających uzyskanie certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wiarygodne i rzetelne prezentowanie danych finansowych jest uzależnione od wiedzy kwalifikacji zawodowych służb księgowych.
- Może więc dojść do sytuacji, w której piecza nad rozliczeniami finansowymi jednostki, a co za tym idzie, prawidłowym naliczeniem i odprowadzeniem na rzecz państwa danin publicznych oraz sporządzeniem rzetelnych sprawozdań finansowych powierzone zostanie niekompetentnej osobie - ostrzega Zofia Podhorecka z Auxilium.
Dodaje, że należy dążyć do wyeliminowania tego stanu poprzez prawne uregulowanie wymagań merytorycznych dla zawodu księgowego.
Ochrona dla klienta
Księgowy musi stale doskonalić warsztat pracy poprzez ustawiczne szkolenia. Zdaniem Zofii Podhoreckiej najlepszym rozwiązaniem w spełnieniu wymogów rynku byłoby utworzenie odrębnej korporacji. Podobne stanowisko prezentuje Monika Nowecka.
- Niezbędne jest, w krótkim czasie, podjęcie działań mających na celu stworzenie korporacji zawodowej na kształt korporacji biegłych rewidentów - twierdzi nasza rozmówczyni.
O potrzebie stworzenia odrębnej korporacji przekonana jest też Grażyna Gruszka, właścicielka Kancelarii Podatkowo-Księgowej Finplus w Toruniu. Jej zdaniem uregulowanie zawodu księgowego jest jak najbardziej racjonalne i konieczne w obecnych warunkach rynkowych.
- Oczekiwania co do działalności korporacji obejmują przede wszystkich zdefiniowanie wymagań kwalifikacyjnych dla osób wykonujących zawód księgowego, zgodnych z Międzynarodowymi Standardami Edukacyjnymi opracowanymi przez Komitet ds. Edukacji przy IFAC, wprowadzenie kodeksu etyki zawodowej, obligatoryjne doskonalenie zawodowe oraz wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia niezależnie od formy zatrudnienia księgowego, zwłaszcza głównych księgowych - wylicza Monika Nowecka, partner w Mazars Polska.
Pomysł stworzenia kodeksu etyki zawodowej popiera też Zofia Podhorecka.
- Księgowy musi kierować się zasadami etyki i w związku z tym nie może nim być osoba karana lub nierzetelna, niezwykle bowiem ważne jest zaufanie do pracownika dbającego o finanse jednostki - twierdzi nasza rozmówczyni.
Odrębna korporacja miałaby przynieść korzyści przede wszystkim klientom. Zdaniem Grażyny Gruszki z toruńskiego biura Finplus skorzystaliby na tym zwłaszcza właściciele firm, którzy chcieliby oprzeć się na doświadczeniu i specjalistycznej wiedzy księgowych.
Zmiany są niewystarczające
Doskonaleniem zawodowym zajmuje się Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Jednak, jak zauważa Monika Nowecka, przynależność do niego nie jest obowiązkowa, dlatego nie wszyscy księgowi podlegają rygorowi aktualizowania własnych umiejętności. Nasza rozmówczyni zauważa przy tym, że proponowane zmiany w ustawie o rachunkowości w zakresie kwalifikacji zawodowych osób wykonujących zawód księgowego nie są wystarczającą regulacją, ponieważ ustawa nie wypełni funkcji nadzorczych.
Z takim stanowiskiem nie zgadza się Radosław Osmólski, prezes zarządu FPA Group.
- Nie jestem przekonany do pomysłu jednolitego uregulowania statusu zawodowego księgowego poprzez wprowadzenie obowiązkowego egzaminu dla wszystkich chcących pracować w tym zawodzie. Takie rozwiązanie mogłoby doprowadzić do utworzenia kolejnej hermetycznej grupy zawodowej - mówi ekspert.
Dodaje, że nie wszystkie osoby wykonujące w praktyce czynności księgowe są zainteresowane statusem zawodowym księgowego. Trudno jest zmuszać zarówno takie osoby, jak i pracodawców, by współpracowali wyłącznie z certyfikowanymi księgowymi.
- Dla wielu właścicieli firm takie rozwiązanie jest zwyczajnie tańsze, ponieważ wynagrodzenie osoby z certyfikatem zawsze będzie wyższe - dodaje nasz rozmówca.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Księgowych czekają zmiany
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Fot. Wojciech Górski
Joanna Dadacz, dyrektor departamentu w Ministerstwie Finansów, nie planuje wprowadzenia odrębnej korporacji księgowych
EDYTA WERESZCZYŃSKA