Certyfikat księgowy, który uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, będzie wydawany tylko osobom, które przystąpią do egzaminu sprawdzającego kwalifikacje zawodowe. Wprowadzenie takiej zasady od 1 stycznia 2008 r. przewiduje projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości.
Nie oznacza to jednak, że od przyszłego roku nie będzie można ubiegać się o uprawnienia na dotychczasowych zasadach. Przepisy przejściowe umożliwiają otrzymanie certyfikatu bez egzaminu osobom, które złożą wniosek o jego wydanie do końca 2009 roku.
Jak jednak twierdzi prof. Zbigniew Luty, jest mało prawdopodobne, żeby ustawa została uchwalona jeszcze w tym roku. Może to oznaczać, że nowe przepisy zaczną obowiązywać dopiero z początkiem 2009 roku, a nie, jak zakładano, od stycznia 2008 r. Logiczne byłoby też przesunięcie daty obowiązywania przepisu przejściowego, czyli umożliwienie ubiegania się o certyfikat bez zdawania egzaminu do końca 2010 roku.
W przeciwnym razie osoby, które rozpoczną naukę na studiach podyplomowych z myślą o uzyskaniu certyfikatu księgowego na dotychczasowych zasadach, ukończyłyby je w momencie obowiązywania nowych reguł. Byłoby to wprowadzenie takich osób w błąd.
Potrzebny system kształcenia
- Do tej pory toczyła się walka z korporacjami, aby nie ograniczały dostępu do zawodu. Teraz barierą może być centralny regulator - twierdzi prof. Zbigniew Luty.
Jeżeli resort finansów będzie wydawał uprawnienia po przeprowadzanym egzaminie, stanie się czymś w rodzaju organu dopuszczającego do wykonywania zawodu.
Według eksperta, konieczne jest opracowanie systemu podnoszenia kwalifikacji księgowych, czyli przejścia zawodowego od okresu uzyskania magisterium z zakresu finansów i rachunkowości poprzez umiejętności księgowe do uprawnień biegłego rewidenta. Jeżeli system byłby opracowany i przyjęty w ustawie, rozwiązałoby to również kwestię uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
- Nie sądzę, aby sam egzamin był wystarczającym elementem zapewniającym jakość usług - uważa Zbigniew Luty.
Podkreśla, że konieczne jest wdrożenie standardów szkolenia, jak to jest w przypadku biegłych rewidentów w Wielkiej Brytanii czy Francji. W tych krajach instytuty księgowych wprowadziły element permanentnego szkolenia dla tej grupy zawodowej.
Składanie dokumentów
Nie można jednak wykluczyć, że nowelizacja ustawy zostanie przyjęta jeszcze w tym roku. Dlatego już teraz dokumenty do Ministerstwa Finansów mogą składać osoby, które posiadają odpowiednie wykształcenie i udokumentują trzyletnią praktykę w księgowości.
Małgorzata Gula, prezes Instytutu Rachunkowości i Podatków wyjaśnia, że doświadczeniem takim bez trudu mogą się wykazać wszystkie osoby pracujące w działach księgowych.
W obecnym stanie prawnym za praktykę uznaje się m.in. wykonywanie w ramach obowiązków zawodowych choćby jednej stosunkowo prostej czynności księgowej, np. dekretowania dowodów księgowych, wystawiania faktur czy kontrolowanie należności.
Ekspert twierdzi, że jeśli przy wykazaniu się tylko takim doświadczeniem księgowym osoba może otrzymać certyfikat księgowy uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, to jest to bardzo poważne zagrożenie dla klientów takich biur rachunkowych i pracodawców zatrudniających takich fachowców.
- Kryteria uprawniające do otrzymania certyfikatu księgowego bez egzaminu powinny być zweryfikowane, zwłaszcza że certyfikat ten wydaje Ministerstwo Finansów - uważa nasza rozmówczyni.
Odpowiednie wykształcenie
Problemem może okazać się wykazanie odpowiedniego wykształcenia. Bezwzględnym warunkiem jest bowiem ukończenie uczelni mającej prawo do nadawania tytułu doktora nauk ekonomicznych. Warto więc mieć świadomość, że większość szkół prywatnych nie posiada takich uprawnień. Można to sprawdzić na stronie internetowej: www.pan.pl/ck/.
Kolejny wymóg to ukończenie na takiej uczelni kierunku ekonomicznego o specjalności rachunkowość lub też studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości.
Możliwość ubiegania się o uprawnienia bez zdawania egzaminu uzyskały od niedawna osoby, które mają wykształcenie magisterskie ekonomiczne o specjalności innej niż rachunkowość, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym dla specjalności rachunkowość w danej uczelni.
Radca prawny Monika Drab-Grotowska, wykładowca na kursach przygotowujących do egzaminu na usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, podkreśla, że specjalizacja, o której mowa, to taka, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym dla specjalizacji rachunkowość.
- Warto pamiętać, że nie są uznawane za podstawowy kierunek kształcenia te specjalizacje ekonomiczne, w ramach których przedmioty z zakresu rachunkowości wykładane są jedynie w zakresie uzupełniającym - twierdzi Monika Drab-Grotowska.
Taki przepis w rozporządzeniu daje więc możliwość ubiegania się o certyfikat przede wszystkim absolwentom takich kierunków, jak sprawozdawczość czy rewizja finansowa.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Usługowe prowadzenia ksiąg rachunkowych
AGNIESZKA POKOJSKA