Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

biuro rachunkowe, księgowa, księgowość / Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany / shutterstock

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Certyfikat Ministra Finansów

Certyfikat Ministra Finansów, obowiązujący do 2014 roku, był gwarancją posiadania odpowiedniego wykształcenia kierunkowego, doświadczenia zawodowego oraz zdania egzaminu państwowego. Potwierdzał tym samym zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności niezbędne do prawidłowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, co zwiększało bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Jego istnienie podnosiło prestiż zawodu i ułatwiało przedsiębiorcom wybór zaufanego specjalisty.

Autopromocja

Zaufanie do księgowych spada – bez certyfikatu trudniej o autorytet

Deregulacja doprowadziła do znacznego obniżenia barier wejścia do zawodu. Obecnie każdy może założyć biuro rachunkowe bez potwierdzonych kwalifikacji. W efekcie wzrosła liczba podmiotów oferujących usługi księgowe, co – jak wskazują badania – przełożyło się na zróżnicowaną jakość tych usług. Z badania Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna, przeprowadzonego we wrześniu 2024 roku na zlecenie firmy Symfonia, wynika, że przedsiębiorcy najczęściej skarżą się na: nieterminowość (15%), brak przygotowania merytorycznego (12%) oraz brak odpowiednich kwalifikacji do wykonywania zawodu (7%).

Brak formalnych wymogów nie tylko zwiększa ryzyko błędów i konsekwencji finansowo-podatkowych dla klientów, ale także wpływa negatywnie na wizerunek księgowych i poziom wynagrodzeń, co z kolei przekłada się na rentowność i opłacalność prowadzenia działalności biura rachunkowego. W związku z brakiem certyfikatu Ministerstwa Finansów to na przedsiębiorcy spoczywa obecnie odpowiedzialność za wybór księgowego. Ocena jego kompetencji bywa jednak trudna i obarczona ryzykiem.

Polecamy: Komplet podatki 2025

PKPiR 2025

Czy nadchodzi powrót certyfikacji?

Obecnie księgowi mają wiele możliwości rozwijania swoich kwalifikacji – od studiów kierunkowych i podyplomowych, po specjalistyczne kursy oraz certyfikaty prywatne, takie jak te oferowane przez SKwP, ACCA czy CIMA. Mimo to w środowisku coraz częściej powraca temat potrzeby ujednoliconej i formalnej weryfikacji kompetencji.

W odpowiedzi na te postulaty Ministerstwo Finansów zainicjowało w 2022 roku prekonsultacje społeczne dotyczące przyszłości zawodu księgowego. Celem było zebranie opinii na temat ewentualnego przywrócenia certyfikacji oraz możliwych jej form. Wśród rozważanych scenariuszy znalazły się trzy główne propozycje:

1. Pełna regulacja zawodu księgowego, co oznaczałoby wprowadzenie obowiązkowych kwalifikacji i certyfikacji dla osób wykonujących ten zawód.
2. Profesjonalizacja zawodu, polegająca na wprowadzeniu dobrowolnych certyfikatów zawodowych wydawanych przez wybrane instytucje branżowe.
3. Utrzymanie obecnego stanu prawnego z ewentualnymi drobnymi korektami.

Wyniki konsultacji, opublikowane w styczniu 2024 roku, pokazały, że opinie uczestników są podzielone, a konsensus – nieosiągnięty. W związku z tym prace nad ewentualnymi zmianami legislacyjnymi zostały wstrzymane, a kwestia przywrócenia certyfikacji zawodu księgowego pozostaje na razie nierozstrzygnięta. Ministerstwo nie przedstawiło dotąd konkretnych projektów, jednak deklaruje gotowość do dalszych analiz i konsultacji w przyszłości.

Agata Wójcik, Product Manager Symfonii eBiuro oraz ekosystemu dla biur rachunkowych i mikroprzedsiębiorców

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Księgowość
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany
30 maja 2025

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary
29 maja 2025

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników
30 maja 2025

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany
29 maja 2025

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)
29 maja 2025

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku
30 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje
30 maja 2025

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu
29 maja 2025

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku
29 maja 2025

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?
28 maja 2025

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

pokaż więcej
Proszę czekać...