W listopadzie ubiegłego roku Gazeta Prawna pisała o wątpliwościach dotyczących funkcjonowania nadzoru nad biegłymi rewidentami. Zastrzeżenia dotyczyły m.in. wydawanych wizytatorom upoważnień do przeprowadzanych kontroli. GP dotarła do dwóch niedawno wydanych decyzji ministra finansów uchylających decyzje Krajowej Rady Biegłych Rewidentów o skreśleniu spółek z listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań, które potwierdzają nasze wątpliwości. Oznacza to m.in., że upoważnienia dla wizytatorów muszą zawierać dwa podpisy.
Jedna z tych decyzji - z 21 grudnia 2007 r. - dotyczy sprawy związanej z odmową złożenia przez zarząd spółki audytorskiej podpisu pod dokumentem Pouczenie o podstawowych prawach i obowiązkach kontrolowanego, z uwagi na niezgodność treści w nim zawartych z przepisami prawa. Ponadto zakwestionowana została moc prawna upoważnienia wydanego wizytatorom przez Krajową Komisję Nadzoru (podmiot nie poddał się kontroli).
Przypomnijmy, że GP zwracała uwagę na brak przepisów, które pozwalałyby nadawać kontrolującemu - poprzez pouczenie - uprawnień m.in. do legitymowania osób, przesłuchania świadków i kontrolowanego, a także odbierania oświadczeń od osób pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 233 kodeksu karnego).
Minister finansów rozpatrując zastrzeżenia podmiotu i wydając decyzję zwrócił uwagę na brak regulacji określających możliwość stosowania przez wizytatorów formy pouczenia wraz ze skutkami wynikającymi z jego treści. Wskazał, że ani przepisy ustawy, ani Regulaminu KKN nie regulują wymogu stosowania pouczenia przy przeprowadzaniu kontroli, gdyż dla skuteczności samej kontroli nie jest ono wymagane. Oznacza to, że KKN nie dysponuje umocowaniem ustawowym do egzekwowania takich form postępowania wobec kontrolowanego podmiotu. Brak szczegółowych regulacji w art. 28 a ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie co do sposobu działania Komisji nie jest wystarczającą przesłanką, uzasadniającą wykonanie czynności prowadzących do ograniczenia praw kontrolowanych podmiotów.
Decyzja odnosi się również do drugiej kwestii. W uzasadnieniu czytamy, że dla skuteczności działań wizytatorów wymagane jest, aby upoważnienia wydawane na podstawie par 8 ust. 1 uchwały KNN były udzielone - co do formy - w sposób określony w par. 24 ust. 5 Statutu KRBR. Upoważnienie do przeprowadzania kontroli w imieniu KKN jest oświadczeniem woli w rozumieniu par. 24 ust. 5 Statutu, zgodnie z którym do składania takich oświadczeń wymagane jest współdziałanie i podpisy dwóch upoważnionych członków Komisji. Prawidłowe wydanie upoważnienia jest jednym z najważniejszych dokumentów kontroli, gdyż umożliwia jej rozpoczęcie. W konsekwencji upoważnienia wydane jednoosobowo podważają ważność kontroli, która w takiej sytuacji nie powinna wywierać negatywnych skutków dla kontrolowanego.
DECYZJE O PRZYWRÓCENIU
Decyzje ministra finansów uchylające decyzję Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w sprawie skreślenia z listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań:
• z 20 grudnia 2007 r. nr DR-1/520/167/4/SAG/07/974,
• z 21 grudnia 2007 r. DR1/ 520/166/4/SAG/07/1008.
Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl