Spółki, które podlegają Międzynarodowym Standardom Rachunkowości, powinny pamiętać o nowych standardach i interpretacjach.
Przypomnijmy, że Rada opracowała trzy standardy: MSSF 8 Segmenty operacyjne, znowelizowany MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych oraz znowelizowany MSR 23 Koszty finansowania zewnętrznego, które będą obowiązywały dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2009 r., ale z możliwością ich wcześniejszego zastosowania.
Nowe wymagania
Anna Kocoń, biegły rewident, specjalista w dziale audytu Ernst & Young, podkreśla, że szczególnie MSSF 8 wymaga prezentowania nowych i rozszerzonych informacji, a także danych porównawczych. Jego zastosowanie może prowadzić do ujawniania informacji uważanych za cenne dla konkurencji.
- W związku z tym już teraz należy rozpocząć prace nad dostosowaniem systemów rachunkowości, aby odpowiednio zaprojektować pozyskiwanie oraz strukturę informacji finansowych nie tylko za rok 2009, ale i za rok 2008 - podkreśla rozmówczyni.
Ekspert przypomina, że MSSF 8 wprowadza wymóg wyodrębniania „segmentów operacyjnych” na podstawie wewnętrznych raportów, które podlegają regularnym przeglądom przez „główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych” w celu pomiaru wyników działalności poszczególnych segmentów oraz podejmowania decyzji o alokacji do nich zasobów.
Głównym efektem nowelizacji MSR 1 jest oddzielenie zmian w kapitale własnym niewynikających z transakcji z właścicielami od tych z właścicielami.
Anna Kocoń twierdzi, że zmiany niewynikające z transakcji z właścicielami zostaną zaprezentowanie w jednej pozycji - dochody ogółem - a szczegóły z nimi związane przedstawione w odrębnym zestawieniu lub zestawieniach. Takim zestawieniem będzie zestawienie dochodów, w którym prezentowane są wszystkie pozycje przychodów i kosztów ujmowanych w zysku lub stracie (dotychczasowy rachunek zysków i strat), razem z innymi pozycjami rozpoznanych dochodów i kosztów. Można jednak podjąć decyzję o pokazaniu innych pozycji rozpoznanych dochodów i kosztów (czyli zmian niewynikających z transakcji z właścicielami, a ujętych w zestawieniu zmian w kapitale własnym) w odrębnym zestawieniu zwanym zestawieniem innych dochodów.
Od 1 stycznia 2009 r. obowiązywać będzie zmieniony MSR 23.
- Należy pamiętać, że spółki, które do tej pory ujmowały koszty finansowania inwestycji bezpośrednio w rachunku zysków i strat, nie będą mogły już tego robić. Zmiany wprowadzają obowiązek aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego, które można przyporządkować dostosowywanym aktywom - twierdzi Anna Kocoń.
Rozliczenia z pracownikami
Spółki, których rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, od przyszłego roku powinny zacząć stosować interpretację KIMSF 11 - Wydanie akcji w ramach grupy i transakcje w nabytych akcjach własnych oraz KIMSF 13 dotyczącej programów lojalnościowych.
Krzysztof Zagańczyk, specjalista w dziale audytu Ernst & Young, wyjaśnia, KIMSF 11 wymaga, aby wszystkie umowy przyznające pracownikowi prawo do instrumentów kapitałowych były przez spółkę ujmowane jako programy rozliczane w instrumentach kapitałowych. W praktyce oznacza to, że koszty wynagrodzeń w związku z takimi programami pojawią się niezależnie od tego, czy spółka, aby rozliczyć się z pracownikiem, nabywa swoje instrumenty kapitałowe (np. akcje własne), czy też jej akcjonariusze bezpośrednio przekazują jej pracownikom te instrumenty.
- Również jednostki zależne będą musiały ujmować w swoich sprawozdaniach finansowych koszty wynagrodzeń w związku z programami motywacyjnymi, w ramach których pracownicy otrzymują prawa do instrumentów kapitałowych spółki-matki - podkreśla rozmówca. Wyjaśnia, że jeżeli to spółka-matka wydaje pracownikom spółki-córki akcje, to są one przez spółkę-córkę rozliczane jako płatności rozliczane w instrumentach kapitałowych, o ile jednostka dominująca będzie je w ten sposób ujmowała w swoim skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Natomiast w sytuacji, gdy jednostka zależna przyznaje swoim pracownikom prawa do akcji jednostki dominującej, transakcja ta powinna być rozliczana jako program rozliczany w środkach pieniężnych.
Z kolei Anna Janeczkowska-Staśkiewicz, biegły rewident, menedżer w dziale audytu Ernst & Young, przypomina o interpretacji dotyczącej programów lojalnościowych. Przykładowo klientom przyznawane są punkty, dzięki którym mogą oni otrzymywać towary i usługi za darmo lub za zniżką. KIMSF 13 wymaga, aby punkty lojalnościowe ujęte były jako oddzielna sprzedaż, a nie jako koszt marketingu czy koszt sprzedaży.
Oznacza to, że wartość godziwą otrzymanej zapłaty w ramach transakcji należy rozdzielić pomiędzy przedmiot danej transakcji, np. sprzedaż paliwa i punkty lojalnościowe - twierdzi rozmówczyni. Sprzedaż paliwa rozpoznawana jest jako przychód danego okresu, a przychód alokowany do przyznanych punktów lojalnościowych jest odraczany do momentu wykorzystania punktów przez klienta, czyli do momentu odebrania nagrody.
Pozostałe interpretacje
Dzięki nowej interpretacji KIMSF 12 księgowym łatwiej też będzie rozliczać umowy na usługi koncesjonowane.
Jak twierdzi Krzysztof Zagańczyk, zawiera ona wytyczne dotyczące rozliczania umów, w przypadku których koncesjonodawca kontroluje lub reguluje rodzaj świadczonej usługi, komu jest ona świadczona oraz cenę, a po okresie trwania umowy koncesjonodawcy przysługuje znaczący udział w infrastrukturze.
- Zgodnie z interpretacją, infrastruktura w ramach takich umów nie jest składnikiem rzeczowych aktywów trwałych koncesjonobiorcy, a wynagrodzenie za wykonane przez koncesjonobiorcę usługi budowlane jest ujmowane jako składnik aktywów finansowych lub składnik wartości niematerialnych - wyjaśnia rozmówca.
Spółki będzie obowiązywała również interpretacja KIMSF 14 dotycząca MSR 19 - Ograniczenia w rozpoznawaniu aktywów programów określonych świadczeń pracowniczych, wymogi minimalnego finansowania i ich interakcje.
- Precyzuje ona warunki, jakie muszą być spełnione, by nadwyżkę aktywów nad zobowiązaniami powstałą w ramach programu określonych świadczeń można było rozpoznać jako składnik aktywów zgodnie z MSR 19 - podkreśla Anna Janeczkowska-Staśkiewicz.
PREZENTACJA DANYCH PORÓWNAWCZYCH
MSR 1 wymaga zmian związanych z zakresem prezentacji danych porównawczych. W przypadku retrospektywnego zastosowania zmian zasad rachunkowości, czy też retrospektywnego przeklasyfikowania pozycji w sprawozdaniu finansowym wymagane będzie pokazanie zestawienia pozycji finansowej (dawniej bilansu) na początek najwcześniejszego z prezentowanych okresów porównawczych.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl