Autem firmowym do pracy i do domu - odliczenie VAT

Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Pobierz: WZÓR FORMULARZA VAT-26

Formularz VAT-26 - informacja o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej (wersja 1) Dz.U. 2014, poz. 371. Formularz obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2014 r.

Parkowanie samochodu służbowego w miejscu zamieszkania pracownika to dość powszechnie stosowana praktyka, szczególnie wśród grup zawodowych, które świadczą swoje usługi w terenie, dużo przy tym podróżują służbowo. Czas, jaki pracownicy mieliby poświęcać na dojazd do pracy po to jedynie, aby tam odstawić służbowy samochód, generowałby tylko niepotrzebne koszty. W związku ze zmianami od 1 kwietnia 2014 r. powstaje pytanie, czy pracodawca, który pozwala pracownikowi zabierać służbowy samochód, aby np. następnego dnia wyjechał w delegację, ma prawo do pełnego odliczenia VAT?

Wykorzystanie wyłącznie do działalności

Od 1 kwietnia 2014 r. odliczymy pełny VAT od wydatków związanych z użytkowaniem samochodu wyłącznie do działalności gospodarczej. Prawo to dotyczy pojazdów samochodowych, których sposób wykorzystania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT). Z przepisu tego wynikają dwa warunki uznania pojazdu samochodowego za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika:

1) wykorzystywanie pojazdu w sposób wykluczający jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,

2) prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu.

Problem stwarza pierwszy warunek. Jeszcze w uzasadnieniu do projektu organy podatkowe podawały, że muszą to być okoliczności obiektywne.

Nie można np. obiektywnie stwierdzić (poza pewnymi zupełnie wyjątkowymi sytuacjami), że pojazd wykorzystywany przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w swoim miejscu zamieszkania służy wyłącznie działalności gospodarczej.

Ustawodawca nie wyjaśnił nurtujących nas wątpliwości. Z takim problemem spotkali się już wcześniej podatnicy podatku dochodowego. Wypracowane na podstawie tych regulacji wnioski można zastosować, interpretując obecne przepisy dotyczące odliczeń VAT.

Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Jeżeli pracownicy są uprawnieni do korzystania z samochodu firmowego dla celów prywatnych, powstaje u nich z tego tytułu opodatkowany przychód z nieodpłatnych świadczeń, którego wysokość należy obliczyć według zasad określonych w art. 11 ust. 2a ustawy o PIT (art. 12 ust. 3 ustawy o CIT). Dotyczy to również, co do zasady, przypadków, gdy samochodem służbowym pracownicy dojeżdżają z miejsca zamieszkania do miejsca wykonywania pracy. Od tej zasady przewidziano jeden istotny wyjątek, gdy w miejscu zamieszkania pracownika lub w jego pobliżu pracodawca wyznaczył miejsce parkowania samochodu służbowego. W takiej sytuacji nie dochodzi do powstawania przychodów z nieodpłatnych świadczeń z tytułu dojazdu samochodem z miejsca zamieszkania do miejsca wykonywania pracy i z powrotem.

Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 stycznia 2013 r. (sygn. IPPB2/415-890/12-4/MK):

(...) przejazdy pracowników mobilnych samochodem służbowym na trasie pomiędzy wyznaczonym miejscem zamieszkania lub jego pobliżu (parkowania), a miejscem wykonywania pracy - o ile nie służą osobistym celom pracowników, lecz wykorzystywane są w ramach realizacji zadań służbowych - nie stanowią nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem ich wartości nie można uważać za przychód pracowników ze stosunku pracy. Bank nie jest obowiązany do wystąpienia w roli płatnika podatku dochodowego w związku z dojazdami pracowników mobilnych samochodami służbowymi do i z miejsca wykonywania pracy.

Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 31 stycznia 2014 r. (sygn. ILPB2/415-1072/13-2/WM), w której czytamy, iż:

(...) realizacja obowiązków służbowych przez pracownika nie może generować dla tego pracownika dodatkowego przychodu ze stosunku pracy.

Wnioskodawca podał, że Dyrektor - w ramach wykonywania ustawowych i statutowych obowiązków służbowych oraz w związku z tymi obowiązkami - użytkuje samochód służbowy jednostki. Z uwagi na charakter pracy i wykonywanych obowiązków służbowych, w tym miejsca i terminy spotkań poza siedzibą Wnioskodawcy, jak również ze względu na brak na terenie siedziby garażu, pozwalającego na zabezpieczenie pojazdu przed dostępem osób trzecich - Dyrektor często wykorzystuje samochód służbowy również do przejazdów pomiędzy stałym miejscem pracy a miejscem zamieszkania.

W świetle wewnętrznych regulacji obowiązujących u Wnioskodawcy, w przypadku gdy pracownik użytkuje samochód służbowy przez okres przekraczający 1 (jeden) dzień - zobowiązany jest w szczególności do właściwego zabezpieczenia samochodu służbowego oraz jego parkowania w miejscu utrudniającym lub uniemożliwiającym jego uszkodzenie albo kradzież. Tym samym, w świetle obowiązujących zasad - do obowiązków pracownika Zainteresowanego (w tym również Dyrektora) należy pozostawienie samochodu w miejscu należycie zabezpieczonym przed kradzieżą lub uszkodzeniem pojazdu, a takim miejscem jest garaż w miejscu zamieszkania.

W świetle wskazanych wyżej przepisów Dyrektor dojeżdżający samochodem służbowym z miejsca zamieszkania do siedziby instytucji lub podmiotów, czy instytucji współpracujących oraz z powrotem nie uzyskuje przychodów ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego świadczenia w sytuacji, gdy miejsce parkowania samochodu służbowego zostało mu wyznaczone przez Wnioskodawcę - na podstawie stosownych dokumentów (np. wewnętrznych regulacji obowiązujących u Wnioskodawcy). Wskazane przejazdy stanowią bowiem realizację celu służbowego, jakim jest dbałość o powierzone mienie Zainteresowanego wyrażająca się poprzez parkowanie samochodu służbowego w miejscu gwarantującym w najwyższym możliwym stopniu jego bezpieczeństwo, a tym samym stałą gotowość do użytkowania i osiągania przychodu.

Reasumując należy stwierdzić, że przejazdy Dyrektora samochodem służbowym z miejsca zamieszkania do siedziby instytucji lub podmiotów, czy instytucji współpracujących oraz z powrotem - o ile nie służą osobistym celom pracownika, lecz wykorzystywane są w ramach realizacji zadań służbowych - nie stanowią nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem ich wartości Wnioskodawca (płatnik) nie może uznać za przychód pracowników ze stosunku pracy.

Odliczenie VAT od samochodów od 1 kwietnia 2014 r. - aktywne druki, przepisy

Polecamy: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry

 Polecamy: Biuletyn VAT 

Regulamin użytkowania samochodu

Parkowanie samochodu poza siedzibą firmy nie oznacza automatycznie, że samochód nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności. Należy pamiętać, że jednym z warunków dokonywania pełnych odliczeń VAT jest, aby sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, szczególnie określony w ustalanych przez niego zasadach, wykluczał ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Kolejnym warunkiem jest, aby dla samochodów była prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu (art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2014 r.).

Dlatego zgoda dla pracownika na zabranie samochodu powinna być dla celów dowodowych określona pisemnie, poprzez wskazanie miejsca parkowania samochodu służbowego w miejscu zamieszkania pracownika lub w jego pobliżu. Powinna też być podana przyczyna wydania takiej zgody. Stosowny zapis powinien znaleźć się w dokumentacji, nawet gdy pracodawca wyznaczył jednorazowo (np. w związku z planowaną delegacją pracownika) lub na krótki okres parkowanie samochodu poza siedzibą firmy. Przykładowo jeżeli firma wyznaczy pracownikowi w związku z wyjazdem w delegację miejsce parkowania w jego miejscowości zamieszkania, nie dojdzie do wykorzystania przez pracownika samochodu na cele prywatne.

Ewidencja przebiegu pojazdu

Należy pamiętać o jeszcze jednym warunku dotyczącym dokonywania ewidencji przebiegu pojazdu. Treść ewidencji przebiegu pojazdu jest ściśle określona przez ustawodawcę przepisami art. 86a ust. 7 i 8 ustawy o VAT. Dlatego w ewidencji przebiegu samochodu, który pracownik parkuje w miejscu zamieszkania, konieczne będzie wykazanie zarówno dojazdu samochodu do miejsca zamieszkania pracownika, jak i samego wyjazdu służbowego (rozpoczynającego się w miejscu zamieszkania pracownika).

Dane podstawowe, jakie zawiera ewidencja przebiegu pojazdu

Jeśli osobą dokonującą wpisów jest pracownik, na koniec każdego okresu rozliczeniowego wpis w zakresie jego autentyczności musi być potwierdzony przez podatnika.

Aktywne wzory ewidencji są dostępne na stronie www.bv.infor.pl.

PRZYKŁAD

Polska firma świadczy usługi na terenie całego kraju. Jej siedziba znajduje się w mieście X. Posiada też kilka oddziałów. Pracownicy są zatrudnieni w całej Polsce. Przykładowo pracownik ma jako miejsce pracy określony Kraków. Pracownik ten, żeby wyjechać w delegację np. na Pomorze, nie zostawia samochodu na parkingu najbliższego oddziału, lecz wyjeżdża z miejscowości zamieszkania, a więc delegacja rozpoczyna się w miejscu zamieszkania. Czy w związku z tym należy uznać, że samochód używany przez tego pracownika jest wykorzystywany dla celów prywatnych, a zatem służy użytkowi mieszanemu? Czy też fakt ten nie ma tutaj znaczenia i nie zmienia to przeznaczenia tego pojazdu?

Otóż z całą pewnością nie zmienia to przeznaczenia pojazdu. Jeżeli w związku z wyjazdem w delegację firma wyznacza pracownikowi miejsce parkowania w miejscowości jego zamieszkania, nie dochodzi do wykorzystania samochodu na cele prywatne. Należy uznać, że pojazd ten nadal jest wykorzystywany tylko i wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Jednak w ewidencji przebiegu samochodu konieczne będzie wykazanie zarówno dojazdu samochodu do miejsca zamieszkania pracownika, jak i samego wyjazdu służbowego rozpoczynającego się w miejscu zamieszkania pracownika.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 12 ust. 3 w zw. z art. 11 ust. 2a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

• art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

Tomasz Krywan

prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor licznych publikacji