Obecnie ta definicja jest w ustawie o VAT. Od 2007 r. pojawi się również w obu ustawach o podatku dochodowym. Definicja będzie miała znaczenie w zakresie przepisów o kosztach oraz amortyzacji.
Przedsiębiorcy od lat starają się zarejestrować samochody osobowe kupowane na firmy jako ciężarówki. Pozwala to np. odliczyć całą wartość VAT zawartą w cenie nabycia samochodu oraz odliczać VAT od nabywanego paliwa. W 2006 r. kompromis między przedsiębiorcami chcącymi zapłacić jak najmniejszy VAT a fiskusem miała zapewnić złożona definicja samochodu osobowego. Jej podstawowym kryterium jest to, czy samochód ma dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 tony. Jednocześnie ustawa o VAT wymienia sytuacje, kiedy pojazdy spełniające warunki określone w tej definicji nie są przez urzędy skarbowe uważane za samochody osobowe. Takimi samochodami mogą być np. vany czy, ostatnio coraz bardziej popularne, pickapy.
Ujednolicenie definicji nowego samochodu w VAT i podatkach dochodowych
Od 2007 r. prawie identyczna definicja samochodu osobowego, jak obecnie w ustawie o VAT, znajdzie się w ustawach o podatku dochodowym: od osób prawnych oraz od osób fizycznych. Za samochód osobowy będzie się uznawać pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. Tak jak w ustawie o VAT, od tej definicji przewidziano szereg wyjątków. Wskazują one, kiedy samochód o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony np. na potrzeby amortyzacji nie będzie samochodem osobowym. Przykładowo - jako samochód osobowy nie będzie traktowany pojazd samochodowy mający więcej niż jeden rząd siedzeń, które są oddzielone od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą.
Dodatkowo w samochodzie tym długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi, pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem, do tylnej krawędzi podłogi, będzie musiała przekraczać 50% długości pojazdu. Dla obliczenia tej proporcji długość pojazdu będzie stanowić odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków. Odległość ta będzie mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków. Pozostałe wyjątki, kiedy pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony nie będą uznawane za samochody osobowe, przedstawiamy w dodatku do bieżącego numeru Mk "Podatki 2007 r. - przewodnik po zmianach". Pokrywają się one z wyjątkami zawartymi obecnie w ustawie o VAT.
Konieczność dwukrotnego przedstawienia zaświadczenia z okręgowej stacji diagnostycznej
Dla celów VAT już od sierpnia 2005 r. przedsiębiorca musi udowadniać, że kupiony przez niego pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony nie jest na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym samochodem osobowym. Podstawowym dowodem jest zaświadczenie okręgowej stacji kontroli pojazdów dostarczone do urzędu skarbowego. Potwierdza ono, że samochód nie jest samochodem osobowym. W 2007 r. może się okazać, że są potrzebne dwa takie zaświadczenia - jedno na potrzeby VAT, drugie na potrzeby podatków dochodowych. Ustawodawca bowiem popełnił niezręczność, nowelizując przepisy. Nie powiązał ze sobą definicji samochodu osobowego z ustawy o VAT z identycznymi definicjami samochodu osobowego z ustaw o podatku dochodowym. Jakie to będzie miało konsekwencje dla przedsiębiorców kupujących w 2007 r. samochód? W 2007 r. procedura wymagana przez ustawę o VAT w zakresie samochodów osobowych nieuznawanych za takie nie zmieniła się. Tak więc np. dla spółki z o.o. nakazuje ją jednocześnie ustawa o VAT i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Dla wspólników spółki cywilnej będących osobami fizycznymi jest to ustawa o VAT i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W ustawach tych brakuje przepisu stwierdzającego, że dostarczenie do urzędu skarbowego na potrzeby ustawy o VAT zaświadczenia wystawionego przez okręgową stację diagnostyczną zwalnia z obowiązku dostarczenia do urzędu takiego zaświadczenia na potrzeby podatku dochodowego. Oznacza to, że przedsiębiorca będzie musiał w niektórych sytuacjach posiadać zaświadczenie wystawione przez okręgową stację diagnostyczną na potrzeby VAT i podatku dochodowego. A to przecież kosztuje.
PRZYKŁAD
Jan Kowalski prowadzi małą firmę budowlaną. Rozlicza podatek dochodowy od osób fizycznych w urzędzie skarbowym w Tarnowie, a VAT płaci w urzędzie skarbowym w Warszawie. W kwietniu 2007 r. kupił za 98 000 zł vana spełniającego warunki do nieuznania go za samochód osobowy na potrzeby VAT oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Okręgowa stacja diagnostyczna przeprowadziła dodatkowe badanie techniczne i wystawiła zaświadczenie w dwóch egzemplarzach. Stwierdziła w nim, że pojazd spełnia wymogi nieuznania go za samochód osobowy. Odpowiednia adnotacja znalazła się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Jan Kowalski złożył kopię zaświadczenia zarówno w urzędzie skarbowym w Tarnowie, jak i w urzędzie skarbowym w Warszawie.
Sytuacja, gdy przedsiębiorca rozlicza VAT i podatki dochodowe w różnych urzędach skarbowych, nie jest częsta. W 2007 r., w przypadku gdy oba te podatki są płacone w jednym urzędzie skarbowym, wystarczy przekazać do urzędu jedno zaświadczenie wystawione przez okręgową stację kontroli pojazdów, z zaznaczeniem, że jest ono przekazywane w celu wypełnienia obowiązków wynikających z ustawy o VAT oraz ustawy o podatku dochodowym. Ponieważ jednak sprawa jest kontrowersyjna, Ministerstwo Finansów z pewnością zajmie stanowisko w tej kwestii i ostatecznie potwierdzi przytoczoną interpretację przepisów.
- art. 5a pkt 19, art. 5c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588
- art. 4a pkt 9, art. 4b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
Tomasz Król
ekspert w zakresie podatków i prawa gospodarczego