Prawo bilansowe nakazuje ujmować w księgach rachunkowych kapitały własne z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu spółki. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością duże znaczenie będą miały przepisy kodeksu spółek handlowych, które określają, że kapitał zakładowy przy tej spółce wynosi co najmniej 50 tys. zł. Natomiast nominalna wartość udziału nie może być niższa niż 50 złotych.
WAŻNE LICZBY
50 tys. zł wynosi minimalny kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Kapitał zakładowy spółek kapitałowych wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym. Zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należne wkłady na poczet kapitału. Jeżeli więc zostanie wpłacona wartość udziałów na pokrycie kapitału zakładowego, zostanie to odzwierciedlone zapisem: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”). Natomiast pod datą wpisu do rejestru kapitał w wysokości zadeklarowanej w umowie spółki musi być zaewidencjonowany w następujący sposób: strona Wn 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”), strona Ma konta 800 „Kapitał zakładowy”.
Udziały mogą zostać pokryte wkładem niepieniężnym - aportem, np. środkiem trwałym wycenionym na dzień zawarcia umowy spółki według cen rynkowych. Wniesienie aportu zostanie ujęte w ewidencji księgowej zapisem: strona Wn konta 010 „Środki trwałe”, strona Ma 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”).
Kapitał zapasowy
Kodeks spółek handlowych nie pozwala obejmować udziałów poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli natomiast są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka ujmowana jest jako kapitał zapasowy. Tak zwane agio musi zostać zaksięgowane w następujący sposób: strona Wn 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”), strona Ma konta 802 „Kapitał zapasowy”.
Kapitał zapasowy tworzony jest dla zabezpieczenia pokrycia straty bilansowej powstałej w związku z prowadzoną działalnością oraz strat, które powstały w związku z operacjami gospodarczymi powodującymi zmiany wartości składników aktywów spółki, których zgodnie z przepisami nie można zaliczyć do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych czy strat nadzwyczajnych, a także pokryć z kapitału zakładowego lub kapitałów rezerwowych.
Podwyższenie kapitału
Kapitał zapasowy może być przeznaczony również na zwiększenie kapitału zakładowego.
Na podstawie uchwały walnego zgromadzenia i zmiany umowy spółki - obniżenie kapitału zapasowego w celu podwyższenia kapitału zakładowego zostanie zaewidencjonowane zapisami:
- Podniesienie kapitału zakładowego - wpis do rejestru: strona Wn konta 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”), strona Ma konta 800 „Kapitał zakładowy”, strona Ma konta 222 „Rozrachunki płatnika z tytułu podatku dochodowego”.
- Podwyższenie kapitału zapasowego pokryte kapitałem zapasowym: strona Wn konta 802 „Kapitał zapasowy”, strona Ma konta 240 „Inne rozrachunki” (w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”).
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Księgowanie udziałów
Agnieszka Pokojska
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 154 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94 poz. 1037 z późn. zm.).
- Art. 36 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).