Ostatnia uchwała NSA (sygn. akt I FPS 4/09) dała podstawę elektrowniom o zwrot nienależnie zapłaconego podatku akcyzowego w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 28 lutego 2009 r.
Jeśli sądy zaczną orzekać na korzyść elektrowni, to okaże się, że we wspomnianym okresie akcyzę faktycznie zapłacili konsumenci, a elektrownie bezpodstawnie wzbogaciły się.
Jak wyjaśnia Dominik Szczygieł, doradca podatkowy i radca prawny w kancelarii MSDS, podatek akcyzowy jest podatkiem cenotwórczym. Odbiorcy energii ponieśli więc - w ramach ceny za zakupioną energię - faktyczny ciężar opodatkowania, który bezprawnie został narzucony producentom energii.
W rezultacie - jak mówi Marcin Rafał Kubal, prawnik Auxilium - konsumenci, którzy zapłacili akcyzę w cenie energii elektrycznej, mogą wystąpić do elektrowni o zwrot zapłaconego podatku zawartego w cenie energii elektrycznej na podstawie art. 405 i 410 kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), tj. z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia elektrowni. Konsumenci mogą też występować do sądów powszechnych z pozwami przeciwko elektrowniom, a nawet z pozwami zbiorowymi. Jak mówi Marcin Rafał Kubal, dopuszczalne jest wspólne wystąpienie przeciwko temu samemu zakładowi energetycznemu pod warunkiem zachowania wymogów wynikających z treści art. 72 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
Marcin Rafał Kubal zwraca uwagę, że w praktyce uzyskanie zwrotu akcyzy może być trudne, ponieważ występując z powództwem do sądu, należy wykazać wartość nienależnego świadczenia wraz ze sposobem jego wyliczenia. To ostatnie może być o tyle skomplikowane, że roszczenie obejmować może wyłącznie wartość nadpłaconego podatku akcyzowego.
- Z praktyki funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych wynika, że indywidualny odbiorca może pozywać wyłącznie swój zakład energetyczny, z którego usług korzysta - mówi prawnik Auxilium.
BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE
Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.