Osoby na etacie, które przebywały na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym i prowadziły działalność gospodarczą, mogą składać wnioski o umorzenie nieopłaconych należności z tytułu składek od prowadzonego biznesu. Te osoby, które korzystały z urlopu wychowawczego, będą mogły składać wnioski o umorzenie tylko odsetek. Natomiast ci, którzy przebywali na macierzyńskim, będą mogli złożyć wniosek o umorzenie i zwrot opłaconych składek i odsetek (a tylko odsetek w przypadku osób na wychowawczym).
Chodzi o składki niezapłacone (lub zapłacone) od 1 stycznia 1999 r. do końca sierpnia 2009 r.
Umorzenie opłaconych składek (zarówno dla osób na urlopie macierzyńskim, jak i wychowawczym) nie będzie możliwe za okres, który został uwzględniony przy ustalaniu prawa do wypłaconych z ubezpieczenia świadczeń, np. w przypadku pobrania zasiłku chorobowego.
Matki przebywające na macierzyńskim mogą otrzymać zapłacone składki i odsetki. Jeśli obecnie prowadzą działalność, to zostaną one zaliczone im na poczet zaległych, bieżących i przyszłych płatności. Osoby na urlopie wychowawczym mogą otrzymać tylko odsetki.
- Najwcześniej od 1 września płatnicy składek będą mogli otrzymać wzór wniosku w swoim inspektoracie lub oddziale - mówi Anna Staszyńska, wicedyrektor Departamentu Realizacji Dochodów w Centrali ZUS.
Dodaje, że wystarczy, żeby płatnicy (z reguły są to osoby, które prowadziły działalność, ale może to być firma, w której byli wspólnikami, np. spółka jawna czy komandytowa) złożą jeden wniosek, nawet jeśli będą ubiegać się zarówno o umorzenie składek za okres przebywania osoby ubezpieczonej na urlopie macierzyńskim, jak i wychowawczym.
Zainteresowani mają rok na złożenie wniosku do swojego inspektoratu lub oddziału ZUS. Termin liczy się od 1 września 2009 r. do końca sierpnia 2010 r. Zakład rozpatrzy każdy wniosek, który zostanie dostarczony w tym terminie.
- W przypadku wniosków, które wpłynęły lub wpłyną przed 1 września 2009 r. i będą wskazywały już na nowe przepisy, wszczęcie postępowania nastąpi z dniem 1 września bieżącego roku - mówi Anna Staszyńska.
Znane są już zasady dotyczące kolejności dokonywania zwrotów. Osoby na macierzyńskim otrzymają go w ciągu miesiąca od doręczenia decyzji o umorzeniu i ustaleniu należności do zwrotu. Zasada ta wynika z przepisów ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy Prawo bankowe (Dz.U. nr 71, poz. 609). O kolejności dokonywania zwrotów opłaconych odsetek za osoby, które przebywały na urlopach wychowawczych, będzie natomiast decydowała kolejność złożenia wniosku. Zadecyduje miesiąc, dzień i godzina doręczenia wniosku do ZUS. Może zdarzyć się, że kilka wniosków zostanie złożonych o tej samej godzinie.
- Wtedy o kolejności dokonywania zwrotów będzie decydowała kolejność alfabetyczna płatników - mówi Anna Staszyńska.
Termin zwrotu odsetek zaczyna biec od 1 stycznia 2010 r., a skończy się w grudniu 2014 r.