„Gazeta Prawna” wystąpiła do Ministerstwa Finansów (MF) z prośbą o wyjaśnienie, jakie kroki muszą podjąć małżonkowie, aby nadal razem prowadzić wspólnie przedsiębiorstwo i nie ponosić z tego tytułu sankcji podatkowych. Pytanie bierze się stąd, że do końca tego roku z ewidencji działalności gospodarczej zniknie działalność zarejestrowana na imię obojga małżonków (tzw. spółki małżeńskie).
W opisywanej już przez nas pierwotnej odpowiedzi z 14 lutego br. MF wyjaśniło, że wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonków możliwe będzie tylko w formie organizacyjnej przewidzianej prawem cywilnym, tj. spółki cywilnej, lub przepisami kodeksu spółek handlowych, np. spółki jawnej. Zatem po zmianie wpisu każdy z małżonków będzie miał status odrębnego przedsiębiorcy, a w przypadku braku między nimi umowy spółki cywilnej każdy z małżonków będzie prowadził odrębną pozarolniczą działalność gospodarczą.
W kolejnej odpowiedzi na pytanie dotyczące spółek małżeńskich, datowanej na 29 kwietnia br., resort finansów zmienił zdanie, wycofał się z kategorycznego twierdzenia o konieczności zawarcia umowy spółki i poinformował, że rozstrzygnięcie kwestii, czy małżonkowie, którzy są wpisani do ewidencji działalności gospodarczej pod wspólnym numerem ewidencyjnym, powinni zawrzeć umowę cywilną (umowę spółki) należy do ministra gospodarki i pracy jako organu właściwego do interpretacji przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1808).
Ponadto resort wyjaśnił, że w przypadku zawarcia umowy spółki powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 41, poz. 399), podatkowi podlegają umowy spółki (akty założycielskie). W przypadku gdy umowa spółki jest zawarta w formie aktu notarialnego, podatek jest pobierany przez notariusza, jako płatnika podatku, a w pozostałych przypadkach podatnicy (wspólnicy spółki) są zobowiązani złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-1) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. od dnia zawarcia umowy spółki. Podatek oblicza się według stawki 0,5 proc. od wartości wkładów wniesionych do majątku spółki.
Dodatkowo małżonkowie, którzy zawarli umowę spółki cywilnej – jak podkreśliło ministerstwo – będącej podatnikiem, dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego swojej spółki cywilnej, składając formularz NIP-2 wraz z załącznikami (w tym formularz NIP-D przeznaczony do zgłoszenia wspólników spółki).