Spółka dokonywała odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, które zostały do niej wniesione w formie aportu. Fiskus uznał, że spółka nie miała prawa do takich odpisów, ponieważ nie nabyła skutecznie prawa własności tych środków trwałych. Na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej spółka wniosła skargę do WSA. Wyrokiem z 27 listopada 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 670/07) oddalił skargę spółki.
Sąd wskazał, że przy rozpatrywaniu sprawy miał zastosowanie art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z przepisu tego wynika, że aby amortyzować środki trwałe, muszą one stanowić własność podatnika. Sąd stwierdził, że spółka nie nabyła własności przedmiotowych środków trwałych. Sąd powołał się na art. 210 Kodeksu spółek handlowych. Wynika z niego, że w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. W ocenie Sądu z akt sprawy nie wynika, że umowa o przejęcie długu w zamian za przeniesienie własności części środków trwałych została zawarta zgodnie z prawem. Umowę tę, na co wskazuje protokół zgromadzenia wspólników, zawarli dłużnicy R. K. i jego żona M. K. oraz zgromadzenie wspólników składające się z tych samych osób. Jedna z nich, tj. R. K., była wówczas prezesem zarządu spółki. Sąd stwierdził, że umowa ta, jako sprzeczna z art. 210 k.s.h., była nieważna z mocy art. 58 Kodeksu cywilnego.
Spółka wniosła skargę kasacyjną do NSA.
W uzasadnieniu skargi wskazano, że WSA nie zwrócił uwagi na zapis zawarty w protokole, który brzmi: wspólnicy oświadczają, że mienie zostało już spółce wydane z firmy małżeńskiej M. i R. K.., co Zarząd Spółki ma potwierdzić stosowną umową o przejęciu własności mienia. Podkreślono, że umowa taka została zawarta, a zatem brak jest podstaw do stwierdzenia, że kluczowe dokumenty dotyczące przeniesienia własności środków trwałych sporządzone zostały niezgodnie z art. 210 k.s.h.
NSA stwierdził jednak, że skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw.
Sąd podzielił pogląd WSA, że umowa zawarta pomiędzy M. K. i R. K. a spółką z o.o., jako sprzeczna z art. 210 k.s.h., była nieważna. W efekcie nie przenosiła własności wymienionych w niej środków trwałych. Zaskarżony wyrok nie zawiera zatem żadnych braków.
NSA uznał, że trafnie sąd pierwszej instancji wskazał, iż stosownie do art. 16a ust. 1 updop amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania środki trwałe o przewidzianym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy. Amortyzować można zatem środek trwały, którego jest się właścicielem lub użytkownikiem na podstawie wymienionych umów.
Zgodnie z art. 210 § 1 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Powyższy przepis w sposób jednoznaczny określa podmioty uprawnione do reprezentacji spółki w umowach zawieranych z członkami jej zarządu. Są to rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Oznacza to, że umowa zawarta między osobami będącymi jednocześnie firmą małżeńską oraz wspólnikami spółki z o.o. i członkami jej zarządu, jako tzw. czynność z samym sobą, jest nieważna.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 września 2009 r. (sygn. akt II FSK 527/08).
Wiesława Moczydłowska
ekspert w zakresie podatków i rachunkowości