Ubezpieczony - obywatel polski opłacający składki z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w Holandii, ale podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, prowadził działalność gospodarczą w Holandii jako wspólnik spółki osobowej prawa holenderskiego, odpowiadającej swą strukturą organizacyjną spółce jawnej prawa polskiego.
We wniosku o udzielenie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14, poz.176), skierowanym do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Tomyślu, ubezpieczony zauważył, że na tle obowiązujących przepisów został pozbawiony prawa do odliczenia, od podstawy opodatkowania, kwoty składek zapłaconych w Holandii z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz do obniżenia podatku o kwotę zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Polskie organy podatkowe nie uznały dyskryminującego charakteru przepisów.
W związku z odmownymi decyzjami Naczelnika oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu ubezpieczony wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który zwrócił się w tej sprawie z pytaniami prejudycjalnymi do ETS.
Na wstępie ETS zaznaczył, że należy odpowiedzieć na zadane przez sąd pytania w oparciu o założenie, iż obowiązkowe składki zapłacone w Holandii przez podatnika takiego jak ubezpieczony, nie mogły zostać odliczone w tym innym państwie członkowskim.
Ponadto w wyroku wyrażono pogląd, że wskazana sytuacja podatnika może zostać oceniona w świetle zasady swobody przedsiębiorczości ustanowionej w art. 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Dz. U. z 2004, Nr 90, poz. 864/2) oraz zasady swobodnego świadczenia usług, o której mowa w art. 49 Traktatu.
W rozstrzygnięciu podkreślono, że prawo wspólnotowe sprzeciwia się regulacji prawa krajowego, na podstawie którego odmawia się podatnikowi możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, zapłaconych w trakcie roku podatkowego oraz obniżenia należnego podatku o kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconych w tym okresie, w sytuacji, gdy składki te zostały zapłacone w innym państwie członkowskim. Takie korzyści podatkowe są natomiast przyznawane podatnikom, których składki są płacone w państwie członkowskim opodatkowania.
Wyrok po raz kolejny przypomniał także o zasadzie pierwszeństwa prawa wspólnotowego, która zobowiązuje sąd krajowy do stosowania prawa wspólnotowego i do odstąpienia od stosowania sprzecznych z nim przepisów krajowych.
Omawiany wyrok jest niezwykle ważny, ponieważ potwierdza obowiązek organów podatkowych uwzględnienia odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, a także obniżenia podatku dochodowego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne nawet jeśli zapłata tych składek nastąpiła w innym państwie członkowskim niż państwo opodatkowania.
Maciej Szulikowski
Radca Prawny i Partner Zarządzający
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna