Postępowanie uproszczone jest postępowaniem szybszym i mniej skomplikowanym niż zwykłe postępowanie cywilne. Należy ono do właściwości sądów rejonowych i są w tym postępowaniu rozstrzygane sprawy o niewielkim stopniu zawiłości, w których wartość przedmiotu sporu (tj. wartość roszczenia, którego strona dochodzi w postępowaniu) lub wartość przedmiotu umowy (tj. kwota, na jaką opiewa umowa, która dochodzona jest w postępowaniu) jest niższa niż 10.000 zł.
Ponadto w postępowaniu uproszczonym rozpoznawane są wszelkie sprawy o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania
z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość roszczenia, którego dochodzi strona w procesie.
Wysokość opłat, które należy uiścić wnosząc pozew w postępowaniu uproszczonym, jest niższa od opłat wnoszonych w zwykłym postępowaniu i wynosi od 30 do 300 złotych, w zależności od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy.
Natomiast odnośnie opłat, które należy uiścić wnosząc apelację, TK podkreślił, że dotychczas obowiązujące przepisy ustawy ograniczały obywatelom prawo do sądu, gdyż przy stosunkowo niewielkiej wartości przedmiotu zaskarżenia możliwa była sytuacja, w której opłata należna od apelacji przewyższała wartość przedmiotu zaskarżenia, co w konsekwencji podważało sens dochodzenia przez stronę swoich racji. W związku z powyższym, tym bardziej istotna i słuszna wydaje się nowelizacja, która stanowi, iż od apelacji w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą liczoną od wartości zaskarżonego roszczenia.
Podsumowując, po nowelizacji, w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą nie tylko od pozwu, jak było dotychczas, ale również od apelacji. Obecnie opłata od apelacji zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia i wynosi odpowiednio 30 złotych przy wartości zaskarżonego roszczenia do 2.000 zł. Przy wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 2.000 zł do 5.000 zł - 100 zł, ponad 5.000 - 7.500 zł - 250 zł; natomiast gdy wartość zaskarżonego roszczenia wynosi ponad 7.500 zł - 300 zł.
Aby zobrazować jakie zmiany wprowadziła nowelizacja, przeanalizujmy przykład apelacji, w której wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi 2.500 zł (wartość dochodzonego i zasądzonego przez sąd roszczenia wynosiła 8.000 zł, pozwany uznał zasadność zapłaty kwoty 5.500 zł, natomiast co do kwoty 2.500 zł wniósł apelację). Obecnie od takiej apelacji pozwany zapłaci opłatę sądową w wysokości 100 zł, natomiast w sytuacji, gdyby obowiązywała ustawa sprzed nowelizacji zapłaciłby 300 zł, gdyż opłata wówczas byłaby liczona od wartości roszczenia dochodzonego pozwem (8.000 zł), a nie jak teraz od wartości roszczenia zaskarżonego apelacją (2.500 zł).
Mamy nadzieję, że zarówno ta, jak i inne nowelizacje przyczynią się do tego, że przepisy prawa, ustanawiające zbyt wysokie opłaty, nie będą więcej stały na przeszkodzie
dochodzeniu praw przed sądem.
Maciej Szulikowski
Radca Prawny i Partner Zarządzający
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna