Ministerstwo Finansów na podstawie centralnego rejestru ryzyka oraz zaleceń dyrekcji ds. budżetu Komisji Europejskiej opracowało strategiczny plan kontroli, w którym wskazane zostały obszary działań kontrolnych. Kontrole prowadzone będą w 15 podobszarach, które podzielono na trzy grupy ze względu na stopień ryzyka. Do grupy wysokiego ryzyka należą: wyroby tytoniowe, paliwa silnikowe, alkohol, klasyfikacja towarowa, a także wartość celna.
W 2008 roku skuteczność kontroli papierosów była dwukrotnie wyższa od skuteczności kontroli paliw, dlatego najwyższy wskaźnik minimalnego zaangażowania ustalono właśnie w podobszarze wyrobów tytoniowych.
W obszarach średniego ryzyka znalazły się: kontrola transportu drogowego, prekursory (substancje, które mogą być przetworzone na środek odurzający) i narkotyki, bezpieczeństwo produktu, fałszerstwo, dopuszczenie do obrotu z zastosowaniem uprzywilejowanego traktowania taryfowego lub obniżonej stawki celnej.
W związku z brakiem systematycznych środków kontroli przedsiębiorców, którym udzielono pozwolenia na stosowanie gospodarczych procedur celnych oraz procedury dopuszczenia do obrotu towarów z zastosowaniem zerowej lub obniżonej stawki, zostanie skierowane w dane obszary 5 proc. kontroli.
Należy zaznaczyć, że określenie kontroli dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem uprzywilejowanego traktowania taryfowego lub obniżonej stawki celnej na średnim poziomie nie będzie miało praktycznego znaczenia np. w odniesieniu do produktów tytoniowych.
- Często przy okazji kontroli tytoniu dochodzi do automatycznej weryfikacji stawek oraz spełnienia warunków preferencji - podkreśla Rafał Mikulski, adwokat z MDDP.
Natomiast w obszarach niskiego ryzyka znalazły się: uszlachetnienie czynne i bierne, skład celny, odprawa czasowa oraz przetwarzanie pod kontrolą celną. Jak widać z planu kontroli, najbardziej ryzykownym obszarem działalności gospodarczej jest działalność związana z obowiązkami w podatku akcyzowym. Wskazanie jako ryzykownego obszaru dwóch z trzech elementów kalkulacyjnych, tj. klasyfikacji taryfowej towarów oraz wartości celnej, wydaje się oczywiste z uwagi na fakt, iż te właśnie zagadnienia w ostatnich latach były najczęściej kontrolowane przez organy celne, a elementy kalkulacyjne mają wpływ nie tylko na wysokość należności celnych, ale także na podstawę opodatkowania.
- Klasyfikacja taryfowa towarów często jest bazą wyjściową do dalszej kontroli tym razem już obowiązków akcyzowych - dodaje Tomasz Rudyk, adwokat DLA Piper Wiater.