Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 marca 2010 r. (sygn. akt I FSK 63/09).
Spółka ewidencjonuje sprzedaż za pomocą kas fiskalnych. We wniosku o udzielenie interpretacji spółka wskazała, że na paragonach dokumentujących tę sprzedaż podaje nazwy grup towarów z odpowiednimi stawkami VAT, np. na paragonach rejestrujących sprzedaż gazet, czasopism i innych periodyków nazwy tych towarów oznaczone są jako „prasa 0%”, „prasa 7%” oraz „prasa 22%”. Wyjaśniła, iż określiła nazwy towarów zgodnie z PKWiU, w której zawarte są nie szczegółowe nazwy towarów, lecz nazwy grup towarów.
Organy podatkowe uznały stanowisko spółki za nieprawidłowe i stwierdziły, że stosowane przez spółkę oznaczenia towarów nie identyfikują ich w sposób jednoznaczny i precyzyjny. Wyjaśniły, że zgodnie z przepisami paragon fiskalny drukowany przez kasę rejestrującą powinien zawierać nazwę towaru lub usługi. Skoro przepisy ustawy o VAT nie określają, co należy rozumieć przez „nazwę” towaru lub usługi, odwołać należy się do wykładni językowej i celowościowej. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN „nazwa” to wyraz albo połączenie wyrazowe oznaczające kogoś lub coś. Zatem stosowana na paragonie fiskalnym nazwa powinna być przypisana sprzedawanemu towarowi w taki sposób, aby jednoznacznie go identyfikować. Niezbędne jest precyzyjne określenie nazw sprzedawanych towarów i usług, a im szerszy asortyment w danej grupie towarów (usług), tym wymaga on bardziej szczegółowego określenia nazwy towaru lub usługi w celu jej prawidłowej identyfikacji.
Spółka złożyła skargę do WSA. Sąd uznał jednak, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Stwierdził, że kasa rejestrująca jest szczególnego rodzaju ewidencją i powinna być na tyle szczegółowa, żeby nie było problemów z określeniem przedmiotu i podstawy opodatkowania. Celem wprowadzenia kas fiskalnych była przede wszystkim potrzeba zapewnienia kontroli nad rzetelnością deklarowanych przez pewne grupy podatników podstaw opodatkowania.
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 6 lit. e) rozporządzenia w sprawie kas fiskalnych paragon fiskalny powinien zawierać nazwę towaru. Pomimo że ustawodawca nie wskazał, iż paragony fiskalne drukowane przez kasy rejestrujące mają zawierać nazwę jednostkową towaru, przy wykładni tego przepisu nie można jednak pomijać celu i istoty tej regulacji. Ewidencja powinna być prowadzona w sposób na tyle szczegółowy, by umożliwić stosowanie prawidłowej stawki VAT oraz kontrolę przez organ podatkowy zarówno obrotu, jak i kwot podatku należnego. Wskazana na paragonie nazwa towaru lub usługi musi być na tyle zindywidualizowana, aby można było na jej podstawie, w połączeniu z ceną, dokładnie określić, jaki towar czy usługa zostały zakupione. Dopiero tak skonstruowana nazwa zagwarantuje konsumentowi możliwość kontroli prawidłowego ewidencjonowania transakcji i wystawienia dowodu potwierdzającego jej wykonanie. Stosowanie na paragonach nazw grupowań towarów i usług według PKWiU powyższych wymogów nie spełnia. Używanie na paragonach nazw ogólnych, takich jak np. „dzienniki”, „czasopisma”, nie jest więc wystarczające dla określenia prawidłowej stawki VAT.
Spółka wniosła skargę kasacyjną do NSA. Sąd jednak uznał stanowisko WSA za prawidłowe i oddalił skargę podatnika. NSA podkreślił, że na paragonach muszą być umieszczone nazwy jednostkowe. Przepisy jasno wskazują, że jedną z funkcji nadrzędnych paragonu jest umożliwienie konsumentowi sprawdzenia tego, co kupił i po jakiej cenie. Zdaniem NSA stosowanie na paragonach nazw grupowań towarów i usług według klasyfikacji PKWiU nie spełnia tych wymogów.
Stanowisko sądów administracyjnych i organów podatkowych
Sądy administracyjne i organy podatkowe powszechnie zajmują stanowisko, że nazwa towaru czy usługi zamieszczona na paragonie fiskalnym powinna być możliwie szczegółowa. Przykładem jest wyrok WSA w Warszawie z 6 maja 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1155/08), wyrok NSA z 6 czerwca 2008 r. (sygn. akt I FSK 754/07) czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 września 2009 r. (nr IBPP4/443-771/09/EJ).
Stanowisko redakcji
Przytoczony wyrok NSA jest potwierdzeniem opinii wydawanych przez sądy i organy podatkowe. Zalecane jest więc, aby podatnik szczegółowo określał nazwy sprzedawanych towarów w stopniu umożliwiającym ich identyfikację.
oprac. Wiesława Moczydłowska
ekspert w zakresie podatków dochodowych i rachunkowości