Rzeczniczka prasowa Ministerstwa Finansów Magdalena Kobos wyjaśniła, że pierwotna derogacja, która pozwalała Polsce stosować 0 proc. stawkę VAT na książki i czasopisma specjalistyczne przestała obowiązywać z końcem 2007 r. Polsce udało się jednak wynegocjować jej przedłużenie o kolejne trzy lata do końca 2010 r.
Kobos zapewniła, że ministerstwo podjęło starania o kolejne przedłużenie zwolnienia. "W kwietniu tego roku wystąpiliśmy do Komisji Europejskiej z wnioskiem o przedłużenie okresu obowiązywania derogacji, jednak odpowiedź, jaką otrzymaliśmy w lipcu nie pozostawia wątpliwości - nie ma takiej możliwości" - poinformowała.
Dodała, że resort liczył się z odmową, dlatego opracował "plan B", zgodnie, z którym stawkę 0 proc. zastąpi VAT w wysokości 5 proc. "Zmienimy przepisy, wprowadzając nową, możliwie najniższą stawkę" - dodała.
MF informuje, że derogacja związana z VAT na książki to nie jedyna, z której korzysta Polska. Kolejna dotyczy stosowania obniżonej stawki VAT w odniesieniu do niektórych usług pracochłonnych (np. naprawy rowerów, obuwia, czy pomocy domowej). Obecnie wynosi ona 7 proc., ale po zapowiadanych przez rząd podwyżkach wzrośnie do 8 proc.
Obniżoną stawkę będziemy mogli jednak stosować bezterminowo. MF zaznacza, że usługi pracochłonne zostały włączone do załącznika III dyrektywy Rady, "który umożliwia wszystkim państwom członkowskim bezterminowe stosowanie stawki obniżonej do ww. kategorii usług bez konieczności uzyskiwania prolongaty odstępstwa w tym zakresie".
Ponadto Polska korzysta z zezwolenia na stosowanie 7 proc. VAT w odniesieniu do usług związanych z budową, remontem i przebudową budynków mieszkalnych, które nie są wykonywane w ramach polityki społecznej (z wyłączeniem materiałów budowlanych oraz w odniesieniu do dostaw, przed pierwszym zasiedleniem budynków mieszkalnych) oraz stawki 3 proc. w odniesieniu do środków spożywczych.
"Przedmiotowe derogacje wygasają z dniem 31 grudnia 2010 r. Jednakże wskazać należy, iż nadal istniała będzie możliwość objęcia stawką obniżoną dostaw (...) środków spożywczych jak również usług remontów i napraw prywatnych budynków mieszkalnych" - tłumaczy MF.
Doradca podatkowy Andrzej Nikończyk z Kancelarii Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy wyjaśnił, że remonty i naprawy budynków mieszkalnych będą nadal mogły być objęte niższą stawką, ponieważ będą traktowane jako usługi pracochłonne wykonywane lokalnie, których świadczenie nie grozi zaburzeniem konkurencji na wspólnym unijnym rynku.
Ponadto MF dodaje, że w ustawie o VAT są przepisy umożliwiające stosowanie obniżonej stawki VAT (teraz 7 proc., a po zmianach stawek - 8 proc.) w stosunku do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Chodzi o budowę mieszkań o powierzchni do 150 m.kw. i domów o powierzchni do 300 mkw. Każdy metr wybudowany ponad te limity będzie podlegał podstawowej, 23 proc. stawce.
Kolejna derogacja, która nas obowiązuje dotyczy zgody na zwiększenie do 30 tys. euro (zgodnie ze specyficznymi zasadami przeliczania na waluty lokalne - 150 tys. zł) limitu zwolnienia podmiotowego w podatku VAT, po przekroczeniu którego firma musi rozliczać VAT.
"Derogacja obowiązuje do dnia wejścia w życie przepisów dyrektywy (...) zmieniającej progi rocznych obrotów, poniżej których podatnicy mogą uzyskiwać zwolnienia z podatku VAT, lub do dnia 31 grudnia 2012 r., w zależności od tego, która z tych dat będzie wcześniejsza" - informuje MF.
Andrzej Nikończyk tłumaczy, że zgodnie z ustawą o VAT, w tym roku limit zwolnienia z VAT wynosi 100 tys. zł, a w latach 2011-2012 ma wzrosnąć do 150 tys. zł. "Projekt dyrektywy przewiduje, że państwa UE będą mogły wprowadzać zwolnienia z VAT do 100 tys. euro" - powiedział.
Zdaniem resortu finansów w przypadku wcześniejszego uchwalenia dyrektywy zmieniającej obecną wysokość progu zwolnienia podmiotowego nie będzie konieczności przedłużania derogacji. "Jednakże, jeśli takie przepisy nie zostaną uchwalone, istnieje możliwość ubiegania się o przedłużenie stosowania ww. derogacji" - zaznacza ministerstwo.
W przypadku VAT zastosowanie ma jeszcze specjalna derogacja dotyczącej szczególnego sposobu określenia dla potrzeb podatku VAT terytorium Polski i Niemiec w związku z budową i utrzymaniem mostów granicznych.
Polska korzysta także z kilku derogacji dotyczących podatku akcyzowego, które jednak nie kończą się z dniem 31 grudnia 2010 r. - dotyczą przepisów przejściowych w opodatkowaniu paliw i papierosów.
"Konsekwencją wygaśnięcia tych derogacji będzie konieczność dostosowania polskich przepisów w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym przedmiotowych wyrobów akcyzowych do przepisów unijnych" - wyjaśnia Magdalena Kobos.
W przypadku oleju napędowego, do 1 stycznia 2012 r. musimy osiągnąć poziom opodatkowania w wysokości 330 euro za 1000 litrów (obecnie stawka akcyzy na taki olej wraz z opłatą paliwową wynosi 302 euro za 1000 l). W tym samym czasie podatek na węgiel i koks musi wynieść 0,3 euro za gigadżul (obecnie wyroby te są zwolnione od akcyzy).
Do 31 października 2013 r. mamy możliwość stosowania zwolnienia z akcyzy gazu ziemnego (mokrego) przeznaczonego na cele opałowe. Po tym czasie, albo gdy udział tego gazu w konsumpcji energii w Polsce osiągnie 25 proc., paliwo to trzeba będzie opodatkować.
Ponadto 31 grudnia 2017 r. kończy się okres przejściowy na osiągnięcie unijnego poziomu opodatkowania papierosów. Całkowity podatek akcyzowy wynosić będzie co najmniej 60 proc. tzw. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów dopuszczonych do konsumpcji. Jednocześnie podatek nie może być niższy niż 90 euro za 1000 sztuk, niezależnie od średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży.
MF wyjaśnia, że obecnie całkowity podatek akcyzowy od papierosów wynosi 57 proc. detalicznej ceny sprzedaży papierosów należącej do najpopularniejszej kategorii cenowej co stanowi 64 euro /1000 szt. papierosów należących do kategorii cenowej o największym popycie.