Instytucje obowiązane do stosowania ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym m.in. podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, biegli rewidenci i doradcy podatkowi, mają obowiązek przeprowadzić analizę i ocenę ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w stosunku do tzw. dotychczasowych klientów. Mają na to czas do 22 października 2010 r.
Analiza i ocena ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu to jeden z obowiązków nałożonych m.in. na biura rachunkowe, który wynika z zapisów ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 166, poz. 1317). Ustawa weszła w życie z dniem 22 października 2009 r.
Analiza i ocena ryzyka prania pieniędzy powinna być przez biura rachunkowe i pozostałe instytucje obowiązane wykonywana na bieżąco. Niezależnie od tego konieczna jest analiza i ocena ryzyka w stosunku do dotychczasowych klientów, czyli tych, których obsługiwały biura rachunkowe przed wejściem w życie nowych przepisów.
W celu wykonania tego obowiązku biura rachunkowe powinny sporządzić listę klientów, a następnie przeprowadzić analizę i ocenę ryzyka prania pieniędzy przez każdego z tych klientów. Dokonując analizy należy uwzględnić następujące kryteria:
- ekonomiczne - polegające na ocenie transakcji klienta pod względem celu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej;
- geograficzne - polegające na dokonywaniu transakcji nieuzasadnionych charakterem działalności gospodarczej zawieranych z podmiotami z państw, w których występuje wysokie zagrożenie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;
- przedmiotowe - polegające na prowadzeniu przez klienta działalności gospodarczej wysokiego ryzyka z punktu widzenia podatności na pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu;
- behawioralne - polegające na nietypowym, w danej sytuacji, zachowaniu klienta.
Wyniki takiej analizy i oceny ryzyka należy udokumentować w formie pisemnej lub elektronicznej i przechowywać przez 5 lat.
Za brak analizy i oceny biurom rachunkowym i pozostałym obowiązanym instytucjom grożą sankcje określone przepisami ustawy z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276).
Adam Kuchta
Zamów wydanie specjalne MONITORA KSIĘGOWEGO: "Nowe procedury w biurze rachunkowym - przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu"