Nowelizacja wyeliminowała z porządku prawnego część zbędnych i trudnych w stosowaniu przepisów, które nakładały na przedsiębiorcę obowiązek określenia szczegółowej, pisemnej charakterystyki jakościowej towaru (usługi) oraz towarzyszący mu obowiązek obniżenia ceny w sytuacji, gdy towar ten nie posiadał wymaganych cech określonych w sporządzonej charakterystyce, bądź też posiadał wady polegające na zmniejszeniu jego ilości, masy, objętości albo uszkodzeniu.
Należy wskazać, że ustawa z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1050 ze zm.), określając w szczególności zasady i tryb kształtowania cen towarów i usług oraz sposoby informowania o nich, wprowadza generalną zasadę, zgodnie z którą ceny towarów i usług uzgadniają strony zawierające umowę, tj. przedsiębiorcy albo przedsiębiorca i konsument (ustawy nie stosuje się do umów zawieranych pomiędzy osobami fizycznymi, z których żadna nie jest przedsiębiorcą).
Wprowadzone przez nowelizację zmiany polegają w istocie na uchyleniu dotychczas obowiązujących przepisów ustawy, z których wynikały nałożone na przedsiębiorców obowiązki określenia szczegółowej, pisemnej charakterystyki jakościowej towaru lub usługi oraz obniżenia ich ceny w przypadkach, w których nie posiadały wymaganych cech określonych w tej charakterystyce, bądź też posiadały wady polegające na zmniejszeniu ich ilości, masy, objętości albo uszkodzeniu. Nowelizacja uchyliła również przysługujące Radzie Ministrów upoważnienie do określenia wykazu towarów i usług, do których obowiązek określenia charakterystyki jakościowej - ze względu na nadmierne obciążenie dla przedsiębiorcy - nie miał zastosowania.
Należy wskazać, że wprowadzone przez nowelizację zmiany mają również na celu zapewnienie spójności przepisów prawa, a także usunięcie biurokratycznych i zbędnych unormowań, które rodziły wątpliwości interpretacyjne oraz trudności w stosowaniu zarówno dla przedsiębiorców, jak i organów władzy państwowej. Uchylone przepisy, związane w szczególności z obowiązkiem sporządzania charakterystyki jakości, miały bowiem charakter ogólny. Ustawa nie zawierała katalogu towarów lub usług objętych tym obowiązkiem, przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego, który w sposób precyzyjnych ustaliłby ich listę, czy też regulacji określającej zakres i stopień szczegółowości samej charakterystyki.
Konieczność nowelizacji została pośrednio spowodowana także obowiązkiem dostosowania prawa krajowego do wymogów prawa wspólnotowego, które w sposób precyzyjny reguluje kwestie jakości w obrocie, m.in. handlowej czy zdrowotnej.
Podsumowując należy stwierdzić, że wejście w życie zmian wprowadzonych nowelizacją powinno wpłynąć na zapewnienie większej spójności systemu prawa, z którego wyeliminowane zostały przepisy zbędne, powodujące wątpliwości interpretacyjne oraz trudności w stosowaniu. Powyższe zmiany rodzą również określone konsekwencje natury ekonomicznej - obowiązek sporządzania przez przedsiębiorców szczegółowej charakterystyki jakości wiązał się z koniecznością ponoszenia przez nich dodatkowych i często nadmiernych kosztów, a ponadto z faktem nieuzasadnionego angażowania środków publicznych związanych z czynnościami organów skarbowych, co powinno wpłynąć na obniżenie kosztów ich działalności, oraz zwiększenie efektywności dokonywanych kontroli.
Aneta Wrona-Kłoczko
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna