Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna, gdyż często okazuje się, że wysłanie odpowiedzi na takiego SMS-a nie jest bezpłatne, pomimo, że nas tak zapewniano, a samochód nie czeka, ale mamy wziąć udział w konkursie, w którym możemy go wygrać. Oczywiście, bardziej rozsądni usuną takiego SMS-a, jednak, jeżeli już się stało i uwierzyliśmy w treść otrzymanej wiadomości, to warto wiedzieć, że takie SMS-y mogą być uznane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej „UOKiK”) za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Dnia 4 stycznia 2011 r. na oficjalnej stronie UOKiK ukazał się komunikat prasowy, z którego wynika, że w grudniu 2010 roku zapadły dwie kluczowe decyzje Prezesa UOKiK odnośnie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w grach i zabawach SMS-owych.
W dniu 20 grudnia 2010 r., decyzją Prezesa UOKiK nr RBG-20/2010, za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów uznano działania PRONATAN w Krakowie polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd na stronach internetowych http://www.datasmierci.opole.pl, http://www.datasmierci.kepno.pl oraz http://www.data-smierci.pl co do rzeczywistej ceny za sprawdzenie, za pomocą SMS-a, wyniku testu mającego na celu ustalenie przewidywanej daty śmierci.
Natomiast, w dniu 21 grudnia 2010 r. Prezes UOKiK, decyzją nr RPZ-30/2010, uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, działania Internetq Poland Sp. z o.o. - organizatora loterii audiotekstowej „Pusty SMS”, polegające na formułowaniu treści komunikatów SMS, kierowanych do konsumentów w ramach ww. loterii w sposób sugerujący pewność wygranej, co stanowi nieuczciwa praktykę rynkową w rozumieniu art. 9 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206). Decyzje te wraz z treścią przykładowych SMS-ów znajdą Państwo również na oficjalnej stronie UOKiK.
Warto w tym miejscu podkreślić, iż oba postępowania przed Prezesem UOKiK zostały wszczęte z urzędu w związku z licznymi skargami konsumentów dotyczącymi działań wyżej wskazanych przedsiębiorców. Konsumenci, którzy brali udział w organizowanych przez te podmioty zabawach zarzucali im m. in. niewłaściwe informowanie ich o kosztach usług, formach płatności, wreszcie niejasne warunki uczestnictwa w organizowanych zabawach. Pojawiły się również zarzuty wyłudzeń ze strony tych przedsiębiorców z powodu braku informacji o rzeczywistych kosztach ich usług.
Jak ustalił Prezes UOKiK w obu stanach faktycznych doszło do naruszenia zbiorowego interesu konsumentów poprzez praktykę sprzeczną z ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Działania tych przedsiębiorców polegały na wprowadzaniu w błąd co do rzeczywistej ceny usługi, eksponowaniu elementów dezinformujących konsumenta oraz formułowaniu komunikatów sugerujących określone nieprawdziwe zdarzenia. W związku z tym, konsumenci podejmowali decyzję o uczestnictwie czy kontynuacji uczestnictwa, której nie podjęliby, gdyby wiedzieli jakie są faktyczne koszty i warunki zabawy.
W świetle tych decyzji należy przypomnieć, że każdy przedsiębiorca jest zobowiązany przestrzegać obowiązków informacyjnych związanych ze swoimi usługami kierowanymi do konsumentów, czyli m. in. w sposób jasny informować ich o cenie usługi, warunkach uczestnictwa, regulaminie oraz zamieścić dokładne dane organizatora i wskazać miejsce i sposób składania ewentualnych reklamacji. W tym zakresie kluczowe znaczenie mają ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.) oraz ww. ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Prowadzenie działalności gospodarczej z naruszeniem przepisów tych ustaw może doprowadzić nie tylko do publikacji decyzji Prezesa UOKiK na koszt przedsiębiorcy w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim (jak w przypadku decyzji RBG-20/2010), ale również do nałożenia karypieniężnej przez Prezesa UOKiK na sprawcę naruszeń, która może wynosić nawet do 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Natomiast konsumenci powinni pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, UOKiK podejmuje działania w przypadku naruszenia ich zbiorowych interesów. W sprawach indywidualnych zaś bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać m. in. u miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów.
Podsumowując, należy pamiętać, że przedsiębiorca, który wprowadza konsumentów w błąd co do rzeczywistej ceny usługi lub formułuje treści komunikatów SMS kierowanych do konsumentów w ramach organizowanej przez siebie gry w sposób sugerujący pewność wygranej musi liczyć się z tym, że jego działania zostaną uznane przez UOKiK za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Aneta Wrona-Kłoczko
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna